Sirkeye taleple yatırımlar arttı

Aylin Rana Aydin – Kovid-19 salgınıyla birlikte tüketiciden daha fazla ilgi görmeye başlayan sirkenin cazibesi sürüyor. Geçen yıl salgın nedeniyle tüketiciler sıhhat, paklık hedefiyle sirkeye ilgi etmişti. Ortadan geçen bir yıla karşın tüketicinin sirkeye olan ilgisi sürüyor. Bu periyotta en çok beyaz sirke öne çıkarken, Türkiye’de kişi başı sirke tüketiminin ise 1 litreye yaklaştığı tabir ediliyor. Artan taleple üreticilerin de kapasite artırdığı belirtiliyor. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) datalarına nazaran 2020’de 7.1 milyon dolarlık sirke ihracatı yapılırken, 2021 yılı ocak-nisan periyodunda ise 1.6 milyon dolarlık sirke ihracatı gerçekleştirildi. En çok ABD, Suudi Arabistan, Irak, Almanya üzere ülkelere ihracat yapıldı.

Sirke Üreticileri Derneği (SirkeDer) Lideri ve Fersan CEO’su Gürhan İtimat, sirkenin doğal ve katkısız olmasından ötürü birçok alanda kullanıldığını belirtti. Türkiye sirke pazarının Nielsen bilgilerine nazaran 2020’de 263 milyon lira, üretim ölçüsünün ise 53 bin ton olduğunu kaydeden İnanç, “Sirke kategorisi geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 66 oranında artış gösterdi. Bölümde en süratli büyüyen sirke kategorisi ise beyaz sirke. Pazarın ve üretimin bu yıl da büyüyeceğini kestirim ediyoruz. Zira pek çok firma yeni yatırımlarla kapasitesini artırdı. 2021’de Türkiye sirke üretimi yüzde 10 büyüme ile 58 bin tona çıkar” dedi. Türkiye’de sirkede yüzde 70 talep artışı yaşandığını belirten İtimat, 2020 yılında 104 ülkeye, 11.9 bin ton sirke ihracatı yapıldığını lisana getirdi.

80 milyon litre

Ajinomoto Türkiye İcra Şurası Lideri Sinan Altun, 2020’de beyaz sirkenin yüzde 157 büyüme gösterdiğini açıkladı. Altun, “80 milyon litreye dayanan sirke pazarı, Türkiye’nin artık kişi başına neredeyse 1 lt sirke tüketilen bir ülke haline geldiğini gösteriyor” dedi. Artan sirke talebiyle birlikte üretimin de üst istikametli ivmelendiğini söyleyen Altun, “2017’den bu yana yatırımlarımız devam ediyor. 2020 içinde de bilhassa dolum çizgilerimiz üzerinde yatırımlar gerçekleştirdik. Önümüzdeki periyotta de bizi hedeflediğimiz noktalara taşıyacak kısa-orta ve uzun vadeli yatırımlarımız devam edecek” diye konuştu.

Beyaz sirke beğenilen

Sırasıyla en çok üzüm, elma sirkesinin ve beyaz sirkenin tercih edildiğini kaydeden Altun, “Pandemide beyaz sirkeye olan talep arttı. Buna karşılık birebir devirde piyasada yaşanan hammadde bulma ıstırabı, artan beyaz sirke talebini fırsata çevirmek isteyen kimi firmaların tüketici sıhhatini hiçe sayan uygulamalar yapması halinde karşımıza çıktı. Bu periyotta kimi firmaların, kimyasal asetik asiti suyla karıştırarak ürettikleri eserleri beyaz sirke ismiyle piyasaya sürdüğüne şahit olduk. Bunun üzere durumları engellemek, sirke kategorisinde tağşişle gayret etmek ve sirke hakkında gerçek bilgilerin kamuoyu ile paylaşılması maksadıyla Türkiye’nin önde gelen sirke üreticileri ile birlikte SirkeDer’i kurduk” dedi.

‘Merdiven altı üretimin önüne geçeceğiz’

SirkeDer, sirkede standart dışı üretimin önüne geçmeyi hedefliyor. Dernek, bu kapsamda piyasaya sürülen sirkenin doğal asetik asit mi, yoksa kimyasal mı olduğunu saptamaya yönelik C13 testi için harekete geçti. Türkiye’de kimi merdiven altı firmaların standart dışı üretim yaptığına değinen Gürhan İnanç, şöyle konuştu:

“Merdiven altı üretime karşı standardizasyon sağlamaya çalışıyoruz.  Merdiven altı üretimin önüne geçebilmek için tüm market zincirleri ile görüştük. Eser denetimlerini milletlerarası standartlara nazaran yapmalarını istedik. Türkiye’de uygulanan test yetersiz kalıyor. Zira çok az ölçüde sirke içeren karışımlar bile yanlışsız ürünmüş üzere sonuç verebiliyor. Asıl olması gereken C13 olarak bilinen karbon izotop tayini metodu. Türkiye’de bunu yapacak akredite laboratuvar yok. SirkeDer olarak gerekli düzenlemelerin sağlanması için akredite laboratuvar çalışmalarının hızlanması için araştırmalar yürütüyoruz. Bu metodun uygulanması için çeşitli laboratuvarlarla irtibat kurduk. Teşviklerden yararlanabilirsek süratli bir biçimde bu laboratuvarlardan birine bu aygıtı kuracağız. Şu an orta tahlil olarak büyük market zincirleri, testlerini yurtdışında yaptırıyor ve bunun fiyatını ilgili sirke üreticisinden alıyor.”