‘Sistem’ çalışması PM’de görüşülecek

MEHTAP GÖKDEMİR Ankara CHP Merkez Yürütme Şurası (MYK) üyelerine gönderilen yazıda, Haziran ayının ikinci yarısında gerçekleşecek PM toplantısına sunulacak MYK raporunun en geç 14 Haziran Pazartesi günü iletilmek üzere hazırlanması istendi. Bu çerçevede, Genel Lider Yardımcısı Erkek başkanlığındaki komitece hazırlanan “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Raporu” da PM’de görücüye çıkacak. Akabinde metin, milletvekilleri, vilayet liderleri, ilçe liderlerine da gönderilecek. Ayrıyeten akademik çevrelerle, STK’larla paylaşılacak. CHP’nin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Dair Temel İlkeler” taslağı özetle şöyle:

Tarafsızlık vurgusu

Cumhurbaşkanı tarafsız olacak. Siyasi sorumsuzluğu olacak, kapsamı net biçimde belirlenmiş cezai sorumluluğu bulunacak. Misyon ve yetkileri temsili makam olmaktan öteye gitmeyecek. Rastgele bir parti üyesi olmayacak, seçildiğinde varsa parti üyeliği sonlandırılacak. Parlamentoyu fesih yetkisi ve kanunları veto yetkisi sonlandırılacak. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kaldırılacak ve cumhurbaşkanına kural koyma biçiminde düzenleyici süreç yetkisi tanınmayacak. Cumhurbaşkanı tek başına OHAL ilân edemeyecek, OHAL kararnameleri Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Şurası tarafından çıkarılabilecek. Atama yetkisi temsili misyon seviyesiyle hudutlu olacak.

Güçlü Meclis

Güçlü Meclis olacak. Milletin vekilini millet seçecek. Yurt dışı seçim etrafı oluşturulacak ve Türkiye milletvekilliği getirilecek.

Vatandaşların yasa teklifi sunabileceği ya da yasama süreçlerinde görüşlerini sunabilecekleri usuller getirilecek. Halk vetosu uygulanacak.

Başbakan TBMM üyeleri ortasından seçilecek. Bakanlar da başbakan tarafından belirlenecek.

Kurucu güvenoyu ve yapan güvensizlik oyu getirilecek. Hükümeti kurmak kolay, düşürmek sıkıntı olacak. Güvenoyu alınırken olumlu oyların çok olması kâfi sayılacak, hükümetin düşmesini sağlayacak güvensizlik oylamasında üye tam sayısının salt çoğunluğu ya da nitelikli bir çoğunluk aranacak.

HSK kalkıyor

Yargıçlar ve Savcılar Konseyi kaldırılacak, Adalet Yüksek Şurası oluşturulacak. Konsey, Yargıçlar ve Savcılar için olmak üzere iki başka daire olarak örgütlenecek. Heyetin kararları yargı kontrolüne açılacak.

Yargıtay ve Danıştay üyeleri Adalet Yüksek Kurulu’nca seçilecek. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili, Yargıtay Genel Kurulu’nca seçilecek.

Yüksek Seçim Şurası (YSK) üyeleri Yargıtay ve Danıştay Genel Şuraları tarafından seçilecek. Kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) müracaat hakkı tanınacak.

Seçim barajı yüzde 5

Seçim barajı yüzde 5’in üzerinde olmayacak. Seçimlerde yüzde 1 oy almış partinin genel liderleri parlamentoya girecek.