Dünya çapında bir yıldızın şaşırtıcı hikayesi… İzmirli Dario’yla tanışın!

Dario Moreno, 1950’lere müzik alanında sivrilen ve sevilen, dünya çapında bir sanatçı. Erkan Özerman‘ın kaleme aldığı “İzmirli Dario”, bilinmeyen istikametlerini, problemli çocukluk devrini, yeteneklerinin keşfedilmesini ve başarıyı ülke dışında yakalamasına dair olan serüvenini anlatıyor.

Trajik olaylarla dolu bu serüveni yakın dostu Özerman’dan okumak başka bir keyif. Moreno, İzmir’de yetişen, vatani vazifesini Türk ordusunda yapan, sanat hayatına Türkiye’de başlayan ve muvaffakiyete ulaştıktan sonra da Avrupa’ya giderek dünyada tanınan bir isim.

Dario’nun plaklarını satın alan hayranları onun Türk olduğunu çoğunlukla bilmiyor.

Meğer İzmirli Dario, hiçbir vakit öteki bir ülkenin vatandaşlığını kabul etmedi ve hayatı boyunca da Türkiye Cumhuriyeti pasaportunu gururla taşıdı.

Şarkıcılığını biliyoruz, meğer sinemada da ünlü. Vaktinin önde gelen birçok şöhretiyle sinema çekti.

Kimler yok ki bu isimler ortasında; Yves Montand, Brigitte Bardot…

Gösteri dünyası ondan sorulur

Erkan Özerman’ı bilenler bilir, bilmeyenler içinse küçük bir hatırlatma yapalım. Özerman, prodüktör, organizatör ve sanatçı menajeri.

Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra Université Paris 8 Sosyoloji kısmı ve Paris Siyasal Okulu’ndan mezun oldu. Doktora tezi “Sanatçının halk üzerindeki etkisi” üzerineydi. 1958’den itibaren çeşitli gazetelerde sinema ve tiyatro eleştirmenliği, magazin müellifliği yaptı,

1960-1968 ortasında Ankara Radyosu’nda Cümbüş Programları Yöneticiliği vazifelerinde de bulunan Özerman, “show business” dalı denilince birinci akla gelen isim.

Birçok prensip imza atan Erkan Özerman, 1979 yılında 1. Memleketler arası İstanbul Pop Müzik Şenliği Lideri oldu. Best Model of Turkey ile Best Model of the World kurucu lideri oldu.

Özerman, mesleğinin 50. yılında Fransa Cumhurbaşkanı Chirac tarafından “Fransa Ulusal Liyakat Nişanı” unvanınıyla onurlandırıldı.

Ayrıyeten Fransa Senato Lideri Alain Poher’in elinden de Olympia’da “Oscar de France” mükafatını aldı.

“Gerçekleri aktarmak görevimdi”

Erkan Özerman, hayatının en kritik vakitlerine şahitlik ettiği Dario Moreno’yu kitabıyla onurlandırdı. Kitabın her sayfasında Türkiye ve dünya tanınan kültürüne dair kıymetli ipuçları, çok tartışılacak bahisler var. Okur, satırlar ortasında Zeki Müren’le de karşılaşıyor, vaktinin en kıymetli cümbüş yerleriyle da çılgın turnelerle de… Erkan Özerman’ın kelamlarıyla bitirelim: “Bu kitapta, son 10 yılında yakını ve menajeri olduğum bir sanatkarın, gerçek hayatının gerçek bir biçimde bilinmesi için elimden geleni yapmaya çalıştım. Dario Moreno, Aydın’da doğmuş, İzmir’de büyümüştür. Onun için Dario’nun Meksikalı olarak tanıtılmasının yanlış olduğunu ve bu yanlışlığın da düzeltilmesi gerektiğini düşündüm. Dario ile ilgili bildiklerimi, gördüklerimi ve yaşadıklarımı tüm açıklığıyla hiçbir ferdî yorum eklemeden yazdım.

Ümit ediyorum ki bu kitabı okuyanlar keyifli olurlar, zira Türkiye hudutları dışında üne kavuşmuş tek bir müzikçimiz var. Onu da Meksika’ya kaptırmanın hiçbir alemi yok değil mi? Şayet Atilla Dorsay kitabında yazmasaydı ben de Dario’ya atfedilen bu yanlışı bilemezdim. Daha sonra araştırınca gördüm ki; onunla ilgili yalnızca Frankofon ülkelerinde değil, Türkiye’de bile anlatılanların ve yazılanların birçoğu gerçek değil. Onun için gerçekleri aktarmak benim için bir misyon oldu.” Artık Dario Moreno’yla tanışmanın tam zamanı!

“Ben Türk oğlu Türk’üm!”

Yurtdışında üne kavuşup büyük bir hayran kitlesi edinse de Dario Moreno her vakit “Ben Türk oğlu Türk’üm” dedi. Muvaffakiyetini sahiplenmek isteyenler çoktu, onu öbür ülkelerin vatandaşı gösterme eforlarına ise daima reaksiyon gösterdi. Dışarıdan bakıldığında büyük servet sahibi olduğu zannedilse de aslında Moreno hayatı boyunca birçok meşakkat çekti. Yoksulluktan ünlü olmaya yükselişte trajik olaylar yaşadı. Moreno sadece çok taraflı bir sanatçı değil tıpkı vakitte dostlarının pahasını bilen, hümanist bir karakterdi. Elinden tutanlara hayatı boyunca vefa duydu. Kendisini destekleyenlerin başında ise kitabı yazan Erkan Özerman vardı.

KİTAPTAN ALINTILAR

Oda arkadaşı Orhan Veli

Dario otel odasına girdiğinde, karşısında o güne kadar hiç karşılaşmadığı oda arkadaşı vardır… Hakkında bildiği tek şey, sabahları kendisi gelmeden evvel odadan çıktığı, akşamları da odasına gelmeden önce birkaç bara takıldığı ve içki içtiği… Dario, ‘günaydın’ demiş. Beyefendi olağan, daha yeni yataktan kalkıyormuş. Neden sonra uykulu gözlerle nezaketen de olsa, ‘günaydın’ diye karşılık vermiş. Birkaç espriden sonra Dario kendisini tanıtmış: ‘Ben Dario Moreno, Gar Gazinosu’nda müzikçiyim. Sizin isminiz nedir?

Tanışabilir miyiz?’ Yataktan doğrulan beyefendi yavaşça gülümseyerek cevaplamış: ‘Ben Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda çalışıyorum. Adım Orhan Veli.’ Alışılmış, şunu da söylemek gerek.

Dario çok sonra öğreniyor Orhan Veli’nin aslında ne kadar ünlü bir şair olduğunu…”

Zeki Müren ile Dario

Zeki ile Dario, Münir Nurettin Selçuk konusunda da başka uçlardaydılar. Zeki Müren, Münir Nurettin Selçuk’un dikkate alınmaya paha yalnızca tek bir müziğinin bulunduğunu, onun da Yahya Kemal’in şiirinden bestelenen ‘Rindlerin Akşamı’ olduğunu, fakat müziğin yarım müzik sayılabileceğini söylerdi.

Gittikçe Münir Bey’i yok sayan bir hal içine girmişti. Benim o kadar tuhafıma gitmişti ki, karşılık bile verememiştim.

Dario’ya bunları anlatınca, büyük reaksiyon gösterdi. 1948 yılında Fransa’ya gelmeden önce Fenerbahçe’de Belvü Gazinosu’nda çalışmış olduğunu hatırlatarak, ‘Münir Bey’in Kalamış müziği bile bu kelamların yersizliğini ve onun ne kadar büyük bir sanatçı olduğunu kanıtlamaya yeter’ dedi.”

Sinemada meşhur olduğu sinema

Tekrar İzmir’de olduğumuz bir gün, ‘La Prisonnière isminde bir sinemada oynayacağım, iki günlük bir rolüm var. Çabucak gidip geleceğim’ dedi. Doğal ki ben inanmamıştım dönebileceğine. Fransa’da iki günde sineması çekip nasıl geri gelebilirdi ki? Nitekim İzmir’den uçakla Paris’e gitti, 48 saat içinde sineması çekti ve İzmir’e geri döndü. Bu Dario’nun oynadığı son sinemasıydı…

Sinemanın direktörü, Dario’yu sinemada meşhur eden, birinci oynadığı ‘Le Salaire de la Peur’ (Korkunun Bedeli) sinemasının direktörü, Henri-Georges Clouzot’ydu. Dario vefat ettikten sonra, ‘La Prisonnière’in afişlerini Fransa’da gördüm. Vefatından altı ay sonra vizyona girdi.”

Mevti sarsıcıydı

Dario Moreno’nun vefatı sarsıcıydı. 60’lı yılların mega starı ve rol arkadaşı Brigitte Bardot hüngür hüngür ağlamıştı. Dünyadaki tüm hayranları yastaydı. Dario Moreno, hazine sayılacak mücevherler, para ve çok sayıda gayrimenkul ile 20 milyon dolar civarında pay senedi bırakmıştı. Babası ölünce onu yetimhaneye veren annesi çabucak mirasına atladı. Para dünyada kalmış, büyük bir ses göçmüştü. Mezarının İzmir’de olmasını istemişti lakin annesi evladının vasiyetini dinlemedi. Dario’yu inatla İsrail’e gömdü. İzmirliler ise onun ismini doğduğu sokağa verdiler.”

Kaynak: Hürriyet

Bir önceki yazımız olan Türkiye'nin en yüksek barajının su tutacağı tarih belli oldu başlıklı makalemizde Baraj, Barajı ve Gövde hakkında bilgiler verilmektedir.