Bilim dünyasında bir ilk: Konuşamayan felçli bir adamın beyin dalgaları, cümlelere dönüştürüldü

ABD’li araştırmacılar, felç ve çeşitli hastalıklar nedeniyle konuşamayan insanların etrafıyla iltişim kurmasını sağlama ismine büyük bir adım attı.

Çalışmayı yöneten ABD’deki California Üniversitesi‘nden beyin cerrahı Dr.  Edward Chang, “Çoğumuz konuşma yoluyla ne kadar kolay bağlantı kurduğumuzu kabul ediyoruz. Bu yeteneğini kaybetmiş hastaların yıkımını hafifletmek için yeni bir alanın en başında olduğumuzu düşünmek heyecan verici” dedi.

Bununla birlikte, günümüzde felç nedeniyle konuşamayan yahut yazamayan insanların irtibat kurma becerisi  bir formda gerçekleşiyor  Örneğin, çalışmada mahremiyetini korumak emeliyle ismin açıklamayan adamın, bir beyzbol şapkasına bağlı bir işaretçi kullandığı açıklandı.Bu işaretçi başını ekrandaki sözlere yahut harflere dokunmak için hareket ettirmesine müsaade veriyor.

Öteki taraftan, son yıllarda, zihin denetimli protezlerle yapılan araştırmalarda felçli insanların robotik bir kol kullanarak el sıkışmalarına yahut bir şeyler içmelerine imkan tanıdı. Bu çalışmalar, felçli insanların hareket etmeyi hayal etmesinin akabinde, beyin sinyallerinin  bir bilgisayar aracılığıyla yapay uzuvlar iletilmesinin akabinde gerçekleşti. 

Chang’ın grubu, bu çalışmayı bir “konuşma nöroprostezi” geliştirmek için oluşturdu. Nöroprotez, olağanda ses yolunu denetim eden beyin dalgalarını; dudakların, çenenin, lisanın ve gırtlağın her bir ünsüz ve sesli harfini oluşturan küçük kas hareketlerini çözen bir aygıta deniliyor.

AYGIT BİNDEN FAZLA CÜMLEYİ AYIRT EDEBİLECEK KADAR GELİŞTİ

Aygıtı test etmek için istekli olan adam 30’lu yaşlarının sonlarındaydı. On beş yıl evvel, yaygın felce neden olan ve konuşmasını engelleyen bir beyin sapı felci geçirdi. Araştırmacılar, adamın beyninde konuşmayı denetim eden alanın yüzeyine elektrotlar yerleştirdi. Akabinde, bir bilgisayar, “su” yahut “iyi” üzere yaygın sözleri söylemeye çalıştığında kalıpları tahlil etti ve sonunda binden fazla cümle oluşturabilecek 50 kelimeyi ayırt etmeyi öğrendi.

 New England Journal of Medicine’de yayımlanan çalışmanın müelliflerine nazaran adam, “Bugün nasılsın?”, “Susadın mı?”  “gibi günlük sorulara cevap olarak, “Çok iyiyim” ve Hayır susamadım” formunda karşılıklar verdi. 

OLAĞAN KARŞILIK VERME SÜRECİNDEN DAHA SÜRATLİ ÇALIŞIYOR

 Chang’in laboratuvarında mühendis olan çalışmanın baş muharriri baş muharrir David Moses, Adamın düşünmesinin akabinde sözlerin ekrana düşmesinin sadece üç ile dört saniye sürdüğünü söyledi.

Moses,“Bu, bu bir insanın ağzıyla  olağan karşılık verme süresinden  daha süratli bir süreç” dedi. 

HARVARD ÜNİVERSİTESİ: ÖNCÜ BİR ÇALIŞMA

Harvard Üniversitesi’ndne nörologları Leigh Hochberg ve Sydney Cash, çalışmayı öncü bir adım olarak kıymetlendirdi. 

Öte yandan, Chang ve meslektaşları, konuşmaya yol açan beyin aktivitesinin haritasını çıkarmak için yıllarını harcadı. Birinci olarak, araştırmacılar, epilepsi ameliyatı geçiren gönüllülerin beyinlerine süreksiz olarak elektrotlar yerleştirdi, böylelikle beyin aktivitelerini konuşulan sözlerle eşleştirdi.