Hukukçular ve bilim insanları yanıtladı: Aşısızlara yasak konabilir mi?

Hürriyet gazetesinden Meltem Özgenç ve Mesut Hasan Benli’nin haberinde görüşlerine yer verilen Ankara Barosu Lideri Erinç Sağkan, “Aşısızlara yasak getirilmesi hususu değerlendirilirken öncelikle bahsin kamusal alan ve özel alan olmak üzere ayrılarak kıymetlendirilmesi gerekiyor. Kamusal alan dediğimiz, yani kaynağını anayasamızdan alan, temel hak ve özgürlüklerin kamu hizmeti boyutunun yasal bir düzenleme olmaksızın sonlandırılması mümkün değildir. Kaldı ki bu yasal düzenleme ile getirilen sonlandırmanın da bir hakkın özüne dokunmaksızın ve ölçülülük prensibi doğrultusunda Anayasa’ya ters olmaması gerekir” dedi. 

‘Eğitim hakkı, sıhhat hakkı üzere kamusal hizmetlerde aşılı ya da aşısız vatandaş ayrımı yapılamaz’ diyen Sağkan, “Özel bölüm alanına giren hususlarda ise (restoranlar, cümbüş merkezleri, AVM’ler gibi) mevzunun kamu sıhhati üzere çok kıymetli bir probleme tekabül ediyor olması nedeniyle, bir kişinin aşı olup olmamasının yalnızca kendisini ilgilendiren bir durum değil, o toplumda yaşayan herkesi ilgilendiriyor olması nedeniyle makul ve ölçülü önlemlerin alınabileceğini düşünüyorum. Fakat bu mevzunun da ayrımcılık yasağı üzere ileride berbata kullanımının önünü de kesmek maksadıyla, yasal bir düzenleme ile yapılması hukuk devleti olmanın bir gereğidir” diye konuştu. 

ÖZEL HAYATI İHLAL ETMEZ

Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen: Zorunlu aşı, Anayasa unsur 20 ile garanti altına alınan özel hayatın kapalılığını ihlal etmez. 20’nci unsurun 2’nci fıkrasında ‘genel sağlık’ bir sınırlama sebebi olarak sayılmıştır. Bu açıdan tehlikeli salgın hastalık kabul edilen COVID-19’a karşı getirilecek aşı zaruriliği, ‘Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması’ başlıklı Anayasa husus 13’e de uygun olacaktır.

Düzenlemeler ve içtihatlar ışığında zarurî aşı uygulamasının getirilmesi mümkündür. Anayasanın ilgili kararları ile 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nda işaret edilen düzenlemeler doğrultusunda, muhtemel bir zarurî aşı uygulamasının getirilmesi halinde, Anayasaya tersliğin oluşmayacağı sonucuna varılabilir. Ayrıyeten; aşı zorunluluğunun yerine getirilmesi için ek önlemler alınarak, haklı mazeret olmaksızın aşı yaptırmayanların aşikâr hizmetlerden yararlanmaları yahut belirlenen yerlere giriş çıkışları engellenebilir. Fakat mecburî aşı uygulamasının getirilmesi sonrasında hak ihlallerinin ortaya çıkabileceği açıktır.

Bu çeşit ihlallerin önlenebilmesi için, hem tıbbi önlemler ve hem de zarurî aşı uygulaması ile sonuçları bakımından daha açık, öngörülebilir ve anlaşılabilir yasal desteğe muhtaçlık olduğu görülmektedir.

AŞI PASAPORTU GEREKEBİLİR

Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Kenan Midilli: Pek çok ülkede aşı pasaportu ya da son 48-72 saat içinde alınmış bir negatif test sonucunun olması zaruriliği uygulanıyor. Emsal tedbirler eğitim devrinin başlaması ya da hadise sayılarına nazaran daha erken bir periyotta bizim ülkemizde de gerekli olacaktır. Konser, sinema, tiyatro, kongre ve maçlar üzere aşikâr bir kişi sayısının üzerinde iştirakin olduğu toplu etkinlikler için bu kuralların uygulanması, aşı tereddütü yaşayanlara teşvik edici olacaktır.

BAKANLIK: İKNA USULÜNE DEVAM

Sıhhat Bakanlığı Yetkilileri: Bakanlığın gündeminde, rastgele bir yasak niyeti bulunmuyor. Aşılamanın ikna yoluyla ilerlemesi konusunda kararlıyız. Bunun en kıymetli nedeni de sıhhatin anayasal olarak korunan bir hak olması.

“ACUN AŞI OLANLARI DOMİNİK’E GÖTÜRSÜN”

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: Ben yasaklardan evvel aşıyı teşvik edici sembolik ödüllendirmelerin uygulanmasının denenmesini öneriyorum. Örneğin maçlarda, konserlerde, sinema ve tiyatrolarda koltukların en azından yüzde yirmisi çift doz aşılılara fiyatsız olmalı. Telefon şirketleri iki doz aşı yaptıranlara bir ölçü fiyatsız kontör vermeli.