Yeni Kaledonya yerlileri bağımsızlıkta direniyor: 3. referandum

Pasifik Okyanusu’nun güneydoğusunda yer alan Yeni Kaledonya, Fransa’dan bağımsızlığını kazanmak için birinci ikisinden “hayır” oyu çıkan referandumun sonuncusunu düzenlemeye hazırlanıyor.

Fransa’ya bağlı özerk Yeni Kaledonya’da bağımsızlık yanlısı ve Fransa’dan ayrılmayı reddeden kümeler, yaklaşık 180 bin seçmenin bulunduğu Ada’da, 12 Aralık 2021’de yapılacak üçüncü ve son referandum öncesi kampanyalarına başladı.

Ülkenin bağımsızlığını savunan Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS), ‘‘Evet’’ kampanyasını Yeni Kaledonya’nın başşehri Noumea’dan başlattı.

Birinci iki referandumdaki evet oylarının yükseliş gösterdiğini hatırlatan FLNKS’nin önderlerinden Aloisio Sako, geçen yılki referandumda 25 bin kişinin oy kullanmadığını hatırlatarak aralık ayında bir zaferin mümkün olduğunu söyledi.

Fransa ve Yeni Kaledonya ortasındaki aralık. Çizginin eğiriliği Dünya’nın biçiminden kaynaklanmaktadır. 

Fransa’dan ayrılığa karşı çıkan ve “Hayırların Sesi” ismi altında birleşen bağımsızlık tersi kümeler ise kampanyayı Güney eyaletinin Bourail kentinden başlattı.

Son referandumdan da hayır çıkacağını ileri süren kümenin öncülerinden Kaledonya Cumhuriyetçiler Partisi’nin önderi Sonia Backes, Yeni Kaledonya’nın Fransa’dan ayrılmaya hazır olmadığını savundu.

DAHA EVVELKİ İKİ REFERANDUMDAN DA “HAYIR” ÇIKTI

Yaklaşık 180 bin seçmenin bulunduğu Ada’da 4 Kasım 2018 ve 4 Ekim 2020’de yapılan birinci iki referandumda halka, Yeni Kaledonya’nın egemenliğini kazanarak tam bağımsız olmasını isteyip istemedikleri soruldu.

Fransa Denizaşırı Bölgeler Bakanlığının açıkladığı sonuçlara nazaran, birinci referandumda halkın yüzde 56,7’si, ikinci oylamada hayır oylarında düşüş kaydedilmesine karşın seçmenlerin yüzde 53’ü bağımsızlığa ‘‘hayır’’ oyu kullandı.

Mevcut mutabakatlara nazaran iki yıl ortayla tekrarlanması kararlaştırılan bağımsızlık referandumu, Fransa yanlısı kümelerin talebi üzerine erkene alınarak, referandum tarihi 12 Aralık 2021 olarak belirlenmişti.

Resmi lisanı Fransızca olan Ada’da, bağımsızlığı en fazla yerli halk Kanaklar savunuyor.

KANAKLAR NÜFUSUN YÜZDE 41,2’SİNİ OLUŞTURUYOR

Fransa Parlamentosunda iki milletvekili ve iki senatör tarafından temsil edilen Yeni Kaledonya, Fransa’dan her yıl 1,3 milyar avro mali takviye alıyor.

Fransa’nın 1853’te ilhak ettiği Yeni Kaledonya, bu tarihten itibaren 1946’ya kadar sömürge bölgesi oldu, 2003’e kadar da Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu içerisinde yer aldı. 2003’te gerçekleştirilen anayasa değişikliği sonucu Fransa’ya bağlı özerk bir bölge olarak konumlandırıldı.

Yaklaşık 288 bin nüfuslu ve 18 bin 576 kilometrekare yüzölçümüne sahip Yeni Kaledonya’da, 2019 nüfus sayımına nazaran yerli halk Kanaklar, nüfusun yüzde 41,2’sini oluşturuyor.

Bir önceki yazımız olan Taliban'dan kaçan 124 Afgan gazeteciye Meksika kucak açtı başlıklı makalemizde Afgan ve Meksi̇ka hakkında bilgiler verilmektedir.