5 Eylül’de ne oldu? Tarihte bugün ne oldu, kim doğdu, kim öldü, hangi önemli olaylar oldu? İşte, 5 Eylül’de yaşananlar!

5 Eylül‘de tarihte bugün yaşanan olaylar, doğumlar ve vefatlar merak ediliyor. Eylül’de yaşanmış olayları, ünlü isimlerin doğum ve mevt bilgilerini kronolojik sırayla sizlerle paylaşıyoruz. Tarihte bugün ne oldu? 5 Eylül’de tarihte ve dünyada ne günü? 5 Eylül tarihinde ne oldu? İşte ayrıntılar haberimizde…

OLAYLAR

1669 – Girit, Osmanlı İmparatorluğu’nca ilhak edildi.

1698 – Rus Çarı I. Petro, ülkesini batılılaştırma gayretlerinin bir kesimi olarak, din adamları ve köylüler dışında sakal bırakan her erkeğe özel bir vergi yükümlülüğü getirdi.

1795 – ABD ile Osmanlı İmparatorluğu ortasında, ABD’yi yıllık vergiye bağlayan ABD – Osmanlı Kontratı imzalandı.

1800 – Napolyon Bonapart, Malta adasını İngiltere’ye bıraktı. (oysa adayı 1798’de İngilizlerden kendisi almıştı)

1839 – Çin’le İngiltere ortasındaki I. Afyon Savaşı başladı.

1920 – II. Yozgat Ayaklanması başladı.

1922 – Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Nazilli, Alaşehir ve Susurluk’a girdi.

1930 – Özgür Cumhuriyet Fırkası önderi Fethi Bey’in 4 Eylül’de İzmir’e gelişinden sonra, kimi bireyler şov yaparak Cumhuriyet Halk Fırkası binasını ve Anadolu gazetesi idarehanesini taşladılar.

1938 – Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, Ankara 3. Sulh Hukuk Hakimi Osman Selçuk Selçuk tarafından 28 Kasım 1938’de açıldı.

1945 – Türkiye’de çok partili periyoda geçişin birinci partisi olan Ulusal Kalkınma Partisi kuruldu.

1950 – Müracaat fazlalılığı yüzünden, üniversite giriş imtihanı uygulaması başlatıldı.

1955 – İstanbul Sultanahmet’te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.

1957 – Jack Kerouac’ın yazdığı Yolda romanı, Amerika Birleşik Devletleri‘nde yayınlandı.

1960 – Muhammed Ali (Cassius Clay), 1960 Roma Olimpiyatlarında altın madalya kazandı.

1963 – 20-21 Mayıs’ta askeri darbe teşebbüsünde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi’nce idama mahkûm edildi.

1972 – Münih Katliamı: Filistinli Kara Eylül Hareketi militanları, 1972 Yaz Olimpiyatları için Münih’e gelen İsrailli atletlere ateş açtı; bir atlet hayatını kaybederken, biri ağır yaralandı, 9 kişi rehin alındı.

1973 – Devlet Sinema Arşivi’nde yangın çıktı; Atatürk’ün tek kopyalı sinemaları yandı.

1973 – Dünyanın en uzun karayolu tüneli olan Gotthard Yer Tüneli açıldı.

1991 – Nelson Mandela, Güney Afrika’da Lider seçildi.

2012 – Afyonkarahisar’da bulunan askeri depoda meydana gelen patlamada, 25 asker öldü.

DOĞUMLAR

699 – Ebû Hanîfe, Hanefi mezhebinin kurucusu (ö. 767)

1187 – VIII. Louis, Fransa Hükümdarı (ö. 1226)

1319 – IV. Pedro, Aragon Hükümdarı (ö. 1387)

1567 – Date Masamune, Japon siyasetçi ve Daimyo (ö. 1636)

1568 – Tommaso Campanella, İtalyan şair, muharrir ve Platoncu filozof (ö. 1639)

1621 – Juan Andrés Coloma, Elda’nın dördüncü Kontu (ö. 1694)

1638 – XIV. Louis, Fransa Hükümdarı (ö. 1715)

1667 – Giovanni Girolamo Saccheri, İtalyan matematikçi (ö. 1733)

1695 – Carl Gustaf Tessin, İsveçli siyasetçi (ö. 1770)

1704 – Maurice Quentin de La Tour, Fransız, Rococo şekilli portreci ressam (ö. 1788)

1722 – Frederick Christian, Saksonya Elektörlüğü Prensi (ö. 1763)

1725 – Jean-Étienne Montucla, Fransız matematikçi (ö. 1799)

1733 – Christoph Martin Wieland, Alman şair, tercüman (ö. 1813)

1735 – Johann Christian Bach, Alman bestekar (ö. 1782)

1750 – Robert Fergusson, İskoç şair (ö. 1774)

1751 – François Joseph Westermann, Fransız devrimci ve kumandan (ö. 1794)

1769 – John Shortland, İngiliz deniz subayı (ö. 1810)

1771 – Karl (Teschen Dükü), Avusturya arşidükü, askeri reformcu ve kuramcı (ö. 1847)

1774 – Caspar David Friedrich, Alman ressam (ö. 1840)

1775 – Juan Martín Díez, İspanyol asker ve İspanyol Bağımsızlık Savaşı’nda gerilla önderi (ö. 1825)

1791 – Giacomo Meyerbeer, Alman opera bestekarı (ö. 1864)

1817 – Aleksey Konstantinoviç Tolstoy, Rus muharrir (ö. 1875)

1847 – Jesse James, Amerikalı haydut (ö. 1882)

1876 – Wilhelm Ritter von Leeb, Alman Generalfeldmarschall (ö. 1956)

1881 – Otto Bauer, Avusturyalı siyasetçi (ö. 1938)

1901 – Mario Scelba, İtalyan siyasetçi (ö. 1991)

1902 – Darryl F. Zanuck, Akademi ödüllü Amerikalı sinema yapımcısıdır (ö. 1979)

1905 – Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz müellif (ö. 1983)

1912 – John Cage, Amerikalı bestekar, filozof, müellif ve baskıcı (ö. 1992)

1914 – Stuart Freeborn, İngiliz makyaj sanatkarı (ö. 2013)

1914 – Nicanor Parra, Matematikçi ve şair (ö. 2018)

1920 – Fons Rademakers, Hollandalı bir senarist ve sinema yapımcısıydı (ö. 2007)

1921 – Nazife Güran, Türk bestekar (ö. 1993)

1929 – Bob Newhart, Amerikalı varyete sanatkarı ve oyuncu

1929 – Andriyan Nikolayev, Çuvaş kökenli Sovyet kozmonotu (ö. 2004)

1930 – Nedret Güvenç, Türk tiyatro sanatkarı ve sinema oyuncusu

1937 – Antonio Valentín Angelillo, İtalyan futbolcu ve teknik yöneticidir (ö. 2018)

1937 – William Devane, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur

1939 – George Lazenby, Avustralyalı aktör ve eski model

1940 – Raquel Welch, Amerikalı aktris

1942 – Werner Herzog, Alman sinema direktörü

1946 – Freddie Mercury, Hint asıllı İngiliz müzisyen ve Queen kümesinin solisti (ö. 1991)

1946 – Loudon Wainwright III, Amerikalı müzik müellifi, folk müzikçisi, mizahçı, ve oyuncu

1947 – Bruce Yardley, Avustralyalı profesyonel kriketçi ve antrenör (ö. 2019)

1948 – İsmail Arca, Türk futbolcu

1948 – Benita Ferrero-Waldner, Avusturyalı siyasetçi, eski bakan

1949 – Sami Ezzib, Filistin asıllı İsviçreli hukukçu

1951 – Paul Breitner, Alman eski futbolcudur

1951 – Michael Keaton, Amerikalı aktör

1956 – Samet Aybaba, Türk futbolcu ve teknik yönetici

1963 – Juan Alderete, Meksikalı-Amerikan müzsiyen

1963 – Taki Inoue, Eski Japon yarışçı

1964 – Frank Farina, Avustralyalı eski futbolcu, teknik yöneticidir

1964 – Sergei Loznitsa, Ukraynalı sinema direktörüdür

1965 – David Brabham, Avustralyalı Formula 1, Le Mans ve Çeşit yarışçısıdır

1966 – Milinko Pantic, Eski Yugoslav ulusal futbolcudur

1967 – Salih Kenan Şahin, Türk siyasetçi ve tıp tabibi

1967 – Matthias Sammer, Eski futbolcu, teknik yönetici

1968 – Brad Wilk, Amerikalı müzisyen

1969 – Leonardo Araújo, Brezilyalı eski ulusal futbolcu ve teknik yönetici

1969 – Dweezil Zappa, Amerikalı rock müzik gitaristi

1971 – Will Hunt, Amerikalı müzisyen, bestekar ve rock kümesi Evanescence’ın davulcusu

1973 – Kaan Tangöze, Türk müzisyen ve Duman müzik kümesinin solisti

1973 – Nedim Akbulut, Türk futbolcu ve teknik yönetici

1973 – Rose Arianna McGowan, Amerikalı sinema oyuncusu

1975 – George Boateng, Hollanda’lı futbolcu

1976 – Carice van Houten, Hollandalı tiyatro ve sinema oyuncusu

1977 – Joseba Etxeberria, İspanyol ulusal futbolcudur

1977 – Nazr Mohammed, Amerikalı basketbolcu

1979 – John Carew, Gambiya asıllı Norveçli eski futbolcudur

1980 – Franco Costanzo, Arjantinli ulusal futbolcudur

1981 – Esin Sayın Kayser, Türk haber spikeri, sunucu ve müzisyen

1982 – Alexandre Geijo, İspanyol futbolcudur

1983 – Pablo Granoche, Uruguaylı futbolcudur

1988 – Felipe Caicedo, Ekvadorlu futbolcudur

1988 – Nuri Şahin, Türk futbolcu

1989 – Elena Delle Donne, Amerikan profesyonel basketbolcu

1989 – José Ángel Valdés, İspanyol futbolcudur

1990 – Lance Stephenson, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu

1990 – Kim Yu-Na, Güney Koreli buz patenci

1990 – Franco Zuculini, Arjantinli ulusal futbolcudur

1991 – Skandar Keynes, İngiliz aktör

1991 – Zeki Yavru, Türk futbolcu

1984 – Erin Krakow, Amerikalı oyuncu

1984 – Annabelle Wallis, İngiliz Aktris

1991 – Zeki Yavru, Türk futbolcu

1994 – Alfonso González, Meksika futbolcusu

VEFATLAR

1165 – Nijo, Japonya’nın klasik veraset sistemine nazaran 78. imparatorudur (d. 1143)

1548 – Catherine Parr, İngiltere Kraliçesi (d. 1512)

1857 – Auguste Comte, Fransız matematikçi (d. 1798)

1876 – Manuel Blanco Encalada, Şilili siyasetçi ve Şili’nin birinci Devlet Lideri (d. 1790)

1877 – Çılgın At, Lakota kızılderililerinin Şefi (d. 1849)

1883 – Gaspare Fossati, İtalyan mimar (d. 1809)

1901 – Ignacij Klemencic, Sloven fizikçi (d. 1853)

1906 – Ludwig Boltzmann, Avusturyalı fizikçi (d. 1844)

1914 – Charles Péguy, Fransız şair (d. 1873)

1917 – Marian Smoluchowski, Polonyalı fizikçi (d. 1872)

1926 – Karl Harrer, Alman gazeteci ve siyasetçi (d. 1890)

1937 – David Hendricks Bergey, Amerikalı bakteriyolog (d. 1860)

1948 – Zenón Díaz, Arjantinli eski ulusal futbolcu (d. 1880)

1953 – Richard Walther Darré, Alman siyasetçi ve Besin ve Tarım Bakanı (d. 1895)

1956 – Mary Meigs Atwater, Amerikalı dokumacı (d. 1878)

1964 – Olympe Démarez, Fransız avukat (d. 1878)

1970 – Walter Schreiber, Alman SS subayı (d. 1893)

1991 – Fahrelnissa Zeid, Türk ressam (d. 1901)

1993 – Claude Renoir, Fransız imaj direktörü (yönetmen Jean Renoir’ın yeğeni ve ressam Pierre Auguste Renoir’ın torunu) (d. 1914)

1993 – Samim Kocagöz, Türk muharrir (d. 1916)

1997 – Georg Solti, Macar asıllı orkestra ve opera şefi (d. 1912)

1997 – Rahibe Teresa, Arnavut hayırsever ve Nobel Barış Mükafatı sahibi (d. 1910)

1999 – Alan Clark, İngiliz siyasetçi, milletvekili ve siyaset müellifi (d. 1928)

2012 – Ediz Bahtiyaroğlu, Türk – Boşnak ulusal futbolcu (d. 1986)

2013 – Rochus Misch, Nazi Almanyası’nda asker (d. 1917)

2014 – Simone Battle, Amerikalı müzikçi ve oyuncu (d. 1989)

2015 – Setsuko Hara, Japon oyuncu (d. 1920)

2016 – Hugh O’Brian, Amerikalı oyuncu (d. 1925)

2016 – İsrafil Yılmaz, Suriye İç Savaşı’nda savaşmış Türk asıllı Hollandalı militan (d. 1987)

2017 – Nicolaas Bloembergen, Hollanda doğumlu Amerikalı Nobel Mükafatı sahibi fizikçi (d. 1920)

2018 – François Flohic, Fransız amiraldir (d. 1920)

2018 – Beatriz Segall, Brezilyalı oyuncu (d. 1926)

2019 – Kiran Nagarkar, Hint roman muharriri, eleştirmen, oyan muharriri ve senarist (d. 1942)

2019 – Jaroslav Weigel, Çek aktör, oyun muharriri, çizgi roman sanatkarı ve ressam. (d. 1931)

2020 – Johny Bakshi, Hint sinema direktörü ve imalcisi (d. 1932)

2020 – Jirí Menzel, bir senarist ve sinema yapımcısıydı (d. 1938)

2020 – Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve müellif (d. 1945)

Bir önceki yazımız olan Türkiye'nin en yüksek barajının su tutacağı tarih belli oldu başlıklı makalemizde Baraj, Barajı ve Gövde hakkında bilgiler verilmektedir.