ABD’li siyaset bilimciden Türk askeri teknolojisine övgü! ‘Daha da önemli hale gelecek’

Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı, alanında uzman bireylerle, BM 76. Genel Heyeti kapsamında, BM ıslahatının da ele alındığı “Kovid-19 Sonrası Devirde İtimadın Yine İnşası ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye’nin Milletlerarası Tertibe Bakış Açısı” başlıklı bir dizi mülakat gerçekleştirdi.

Princeton Üniversitesi Yakın Doğu Çalışmaları Yöneticisi Doç. Dr. Michael A. Reynolds, mülakatta, Türkiye’nin bölgesel ve global denklemdeki yerini ve oynadığı değerli rolleri kıymetlendirdi.

ABD’li siyaset bilimci Reynolds, Türkiye’nin yalnızca kendi bölgesinde değil, dünyanın birçok bölgesinde kıymetli roller oynadığına vurgu yaparak, “Türkiye’yi ve Türkiye’nin dünyadaki çok taraflı sistemdeki yerini düşündüğümüzde, Türkiye’nin çok taraflı yahut çok kutuplu global sistem açısından daha da kıymetli hale geleceğine kuşku yok.” dedi.

Reynolds, Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve askeri manada çok değerli roller oynadığına işaret etti.

Ankara’nın yalnızca kendi bölgesinde değil, dünyanın farklı bölgelerinde de memleketler arası barış ve istikrara hizmet eden vazifeleri muvaffakiyetle icra ettiğine dikkat çeken Reynolds, “Türkiye dünyanın bu bölgesinde, hatta bu bölgelerinde, bölgesinde diyecektim ancak dünyanın birden fazla bölgesinde istikrarlı bir aktör ve bu değişmeyecek.” diye konuştu.

“Türkiye, büyük Orta Doğu’nun güvenliğinde değerli rol oynuyor”

Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarına Türkiye’nin yaptığı katkıların çok kıymetli olduğunu vurgulayan Amerikalı siyaset bilimci, şunları söyledi:

“Bence Türkiye olarak Afganistan’ın bulunduğu büyük bölgenin ve büyük Orta Doğu’nun güvenliğinde kıymetli bir rol oynamaktasınız. Bunun nedeni ise yeniden Türkiye’nin coğrafik pozisyonu, istikrarlı duruşu, bölgede istikrarlı bir hükümet olma statüsü ve gelişen askeri teknolojisi ile kabiliyetli bir orduya sahip olmasıdır.”

Afganistan’da gelinen son durumu da pahalandıran Reynolds, Türkiye ile Afganistan ortasındaki bağların çok eskiye uzandığını ve 1. Dünya Savaşı sonrasında kurulan yakın alakaların çok değerli olduğunu belirtti.

Reynolds, şöyle devam etti:

“Türkiye ile Afganistan birbirlerini ortak noktalara sahip iki devlet olarak görmüşlerdir. Emperyalizmin yükseldiği bir çağda her ikisi de Müslüman, bağımsız ve hükümran devletlerdi. Bu biçimde çok fazla devlet yoktu. Bu nedenle, bence, Afganistan ve Türkler ortasında bir anlayış oluştu, ortak bir şey paylaştıklarının farkına vardılar. İslamiyet vesilesiyle kültürel bağlarınız var ki bu da değerli bir nokta. Bunun Türklerin Afganlarla irtibat kurmasını kolaylaştırdığını düşünüyorum. Bu epey gereklidir de ve bence Türkiye’nin bu rolü üstlenmeye devam edeceğine ve gücünü istikrar doğrultusunda kullanarak bölgenin tamamında olumlu bir rol oynayacağına güvenebiliriz.”

Reynolds, son devirde bilhassa göç meselesinin da memleketler arası sistem için değerli bir başlık haline geldiğini vurguladı ve bu sorunun yalnızca Türkiye üzere ülkeler için değil, ABD için de geçerli olduğunu lisana getirdi.

Göç meselesinin kolay ve kozmik bir tahlilinin olmadığını kaydeden Reynolds, yapılması gereken şeyin, mevzuyu gerçek bir formda ele alarak yapan tahlillere odaklanmak olması gerektiğini söyledi.

“Türkiye inanılmaz hassas bir coğrafyada yer alıyor”

Reynolds, şunları kaydetti:

“Bildiğiniz üzere bunun altında yatan sebepler, bence Türkiye’yi her vakit kıymetli bir oyuncu hâline getiren sebepler. Bunların birincisi de her şeyden evvel alışılmış ki coğrafik pozisyonu. Türkiye harikulâde hassas bir coğrafyada yer alıyor. Balkanların bir kısmı, Avrupa, Karadeniz bölgesi, Kafkasya, Orta Doğu… Bunların hepsi son on yılda istikrara yönelik birden fazla tehdide maruz kalan bölgeler. Ne yazık ki, istikrara yönelik bu tehditlerin birçoklarının devam edeceğini düşünüyorum. Bence Türkiye’yi coğrafik pozisyonunun yanı sıra kıymetli kılan, aslında tüm bu bölgelerle kültürel bağlarının olmasıdır. Bu bölgeler; ister Avrupa, ister İslam dünyası, Kafkasya yahut Avrasya olsun, Türkiye bu bölgelerin hiçbirine yabancı değil.”

Türkiye’nin esaslı devlet geçmişinin ve güçlü diplomasi geleneğinin, Türkiye’ye bu bölgelerde avantaj sağladığını vurgulayan Reynolds, “Türkiye, hem Cumhuriyet devrinde hem de Osmanlı İmparatorluğu devrinde, tüm bu bölgelerde başkan olma konusunda büyük bir tecrübeye sahiptir. Türkiye’nin bu rolü oynamaya devam etmekle kalmayıp tıpkı vakitte, umuyorum ki, daha büyük ve daha üretken bir rol oynayabilmesinin bu bölgelerin geleceği ve global istikrar açısından hayli kıymetli olduğunu düşünüyorum.” diye konuştu.

Milletlerarası kurumların işlevine ait de değerlendirmeler yapan Reynolds, BM’nin “merkezi bir siyasi güç” olma misyonunu asla yerine getiremeyeceğini kaydetti.

BM’nin daha fazla bir müşavere şurası üzere görülmesi gerektiğini lisana getiren Reynolds, “Uluslararası tertibi güzelleştirmenin yolunun, dünya çapında egemenliği güçlendirmekten geçtiğini düşünüyorum. Bana nazaran devletler kendi halklarına karşı sorumlu olmalıdır.” tabirlerini kullandı.

İrtibat Başkanlığı tarafından BM 76. Genel Konseyi kapsamında ayrıyeten, BM ıslahatının da ele alındığı “Kovid-19 Sonrası Devirde İnancın Tekrar İnşası ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye’nin Memleketler arası Tertibe Bakış Açısı” başlıklı panel, 17 Eylül 2021’de New York BM Plaza’da gerçekleştirilmişti.