Afganistan’daki saldırıyı gerçekleştiren DAEŞ-Horasan kimlerden oluşuyor ve Taliban ile nasıl bir ilişkisi var?

DAEŞ/HORASAN NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Horasan İslam Devleti Eyaleti 2014 yılının sonlarında kuruldu. Terör örgütü Afganistan ve Pakistan’da DAEŞ’in kolu olarak faaliyet gösteriyor.  Horasan, günümüzde Afganistan, Pakistan, İran ve Orta Asya’yı kapsayan bölgeye verilen eski bir isme deniliyor. 

Kurucu üyelerinin ortasında hem Taliban’ının hem Afgan hem de Pakistanlı militanlarının olduğu küme DAEŞ/Horasan’ın yanı sıra IŞİD-K ve IS-K olarak da biliniyor. 

Washington merkezli Stratejik ve Memleketler arası Çalışmalar Merkezi’nde Afganistan uzmanı olan Seth Jones, “DAEŞ, hem Pakistan’a hem de Afganistan’a temsilciler göndermişti. Esasen, birtakım hoşnutsuz birkaç Pakistanlı ve birkaç Afgan Taliban üyesini gayelerine katılmaya ikna edebildiler” diye konuştu.

2015 yılında yayınlanan bir görüntüde, kümenin o zamanki önderi Hafız Saeed Khan ve öbür üst seviye kumandanlar, o vakitler DAEŞ’in başkanı olan Ebu Bekir el-Bağdadi’ye bağlılık yemini ettiler ve kendilerini Afganistan’daki yeni bir DAEŞ bölgesinin yöneticileri ilan etti.

DAEŞ/HORASAN İLE TALİBAN ORTASINDA NASIL BİR MÜNASEBET VAR?

ABD Lideri Joe Biden’ın konuşmasında belirttiği üzere, iki küme aşkında birbirine düşman. Kuruluşundan bu yana, DAEŞ şu anda Afganistan’ı denetim eden Taliban ile çeşitli hususlarda çelişiyor.

Jones, “DAEŞ/Horasan hem El Esas hem de Taliban’ın rakibi. Birçok Taliban militanı DAEŞ’e katılmak için kaçtı ve iki küme kaynaklar ve topraklar için savaştı” dedi.

Stanford Üniversitesi Memleketler arası Güvenlik ve İşbirliği Merkezi’ne nazaran ise iki kümenin ideolojik ayrımı bulunuyor. Kuruluş yaptığı açıklamada, “İki küme ortasındaki düşmanlık hem ideolojik farklılıklardan hem de kaynak rekabetinden kaynaklandı. DAEŞ, Taliban’ı meşruiyetini üniversal bir İslami inançtan fazla dar bir etnik ve milliyetçi tabandan almakla suçladı” dedi.

Associated Press’in bildirdiğine nazaran, Taliban son yıllarda ABD ile müzakere etmeye çalışırken, mutabakatlara karşı çıkanların birden fazla daha aşırılık yanlısı DAEŞ’e geçti. Taliban havaalanı dışındaki patlamaları kınadı ve ABD’nin taarruzların meydana geldiği bölgeyi denetim ettiğini söyledi.

Biden ise dün yaptığı açıklamada odağı tekrar Taliban’a çevirerek, “DAEŞ/Horasan’ın metastaz yapmaması Taliban’ın çıkarınadır” dedi.

DAEŞ/HORASAN AFGANİSTAN BÜYÜK BİR TEHDİT Mİ?

2017 itibariyle, ABD ordusunun  kimi üst seviye başkanları de dahil olmak üzere DAEŞ ile kontaklı savaşçılarının yüzde 75’ini öldürdüğü varsayım ediliyor. Örgütün doğu ve kuzey Afganistan’da yaklaşık 2 bin  savaşçısı olduğuna inanıyor, fakat küme, kıymetli toprak kayıplarının akabinde merkezi bir formda denetim edilmiyor.

Kabil’de yaşanan hücumların akabinde dün ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) verdiği brifingde, DAEŞ’ten  gelen tehdidin son derece gerçek” olduğunu ve Kabil’deki hava alanına yönelik öbür etkin tehditler olduğunu söyledi.

TALİBAN’IN ZAYIFLIĞININ GÖSTERGESİNİN BRİ İSPATI

Öte yandan DAEŞ, Mayıs ayında Kabil’deki bir kız okulunun bombalanması da dahil olmak üzere bir dizi yüksek profilli akının sorumluluğunu üstlendi.

Lakin, Jones’a göre  dünkü taarruz, Taliban’ın eksikliklerini ortaya çıkardı.

Jones, “Saldırıların bize gösterdiği şey, Taliban’ın karşı istihbarat ve terörle uğraş yeteneklerinin aslında bir formda hudutlu olduğu. Saldırıyı tanımlayamadılar yahut durduramadılar” dedi.