Bilim insanlarından felaket uyarısı: Dünya’nın çekirdeği Kıyamet Günü buzulunu eritiyor

Bilim insanları Batı Antarktika’nın  Dünya’nın en süratli ısınan bölgelerinden biri olduğunu söyledi. Buna ispat olarak ise, “Kıyamet Buzulu” olarak da bilinen Thwaites Buzulu’ndan öteki bir yere bakmanıza gerek yok.

SON 40 YILDA 595 MİLYAR TON BUZ KAYBETTİ

1980’lerden bu yana Thwaites Buzulu varsayımı 595 milyar ton buz kaybetti ve bu müddet zarfında tek başına yıllık global deniz düzeyindeki artışa yüzde 4 katkıda bulundu.

Bununla birlikte Kıyamet Buzulu’ndaki buz kaybı oranı, buzulun altındaki suyun ve atmosferin sıcaklığının artmasına neden olan global ısınma nedeniyle son otuz yılda değerli ölçüde hızlandı.

ABD’de yapılan yani bir çalışma ise, sınan okyanus ve atmosferin Thwaites’i uçurumun eşiğine getiren tek faktör olmadığını gösteriyor. Communications Earth & Environment mecmuasında yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bölgedeki jeotermal ısı akışının yeni haritalarını oluşturmak için Batı Antarktika’dan gelen jeomanyetik alan bilgilerini tahlil etti.

KITANIN ÖBÜR KISMINDAN DAHA FAZLA JEOTERMAL GÜCE MARUZ KALIYOR

Bilim insanları, Batı Antarktika’nın altındaki yer kabuğunun kabuğun Doğu Antarktika’dakinden çok daha ince olduğunu buldu.  Batı’da 17 ile 25 kilometre kalınlığındayken, Doğu’da yaklaşık 40 kilometre kalınlıkta olduğu görüldü. Bu durum ise Kıyamet Buzulu’nun  kıtanın öteki tarafındaki buzullardan çok daha fazla jeotermal ısıya maruz kaldığını ve Dünya’nın çelirdeğine daha yakın gösteriyor. 

Almanya’daki Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitiüsü’nden çalışmanın baş müellifi Ricarda Dziadek, “Ölçümlerimiz, Kıyamet Buzulu’nun altında erkabuğunun sırf 17 ile 25 kilometre kalınlığında olduğunu ve metrekare başına 150 miliwattaa kadar jeotermal ısı akışının meydana gelebileceğini gösteriyor” dedi. 

Öbür taraftan, Batı Antarktika bir okyanus çukurunda bulunduğundan, deniz tabanının altındaki kabuğun  Doğu Antarktika’nın altındaki kabuktan çok daha ince olması bekleniyordu. Araştırmacılar, bu nispeten ince kabuğun, gezegenin üst mantosundan (ortalama 200 santigrat derece sıcaklıklara maruz kalan) daha fazla ısı emmesi gerektiğinden, milyonlarca yıl boyunca buradaki buzulların oluşumunu ve evrimini etkilediğinden şüpheleniyorlardı.

ISI AKIŞINDAKİ FARK BİRİNCİ SEFER ÖLÇÜLDÜ

Yeni çalışmada, bilim insanları ısı akışındaki bu farkı birinci sefer ölçtü. Grup, çeşitli manyetik alan bilgi kümelerini kullanarak, Antarktika boyunca çeşitli noktalarda kabuk ile manto ortasındaki arayı ve bu bölgelerdeki bağıl ısı akışını hesapladı.

Farklı kaya çeşitleri ısıyı farklı formda ilettiğinden, buzulun deniz tabanıyla buluştuğu yerde buzulun ne kadar sıcak olduğunu tam olarak ölçmek sıkıntı olsa da, araştırmacılar, Batı’daki bu ekstra ısı kaynağının Kıyamet Buzulu için sırf makus haber manasına gelebileceğini söyledi. 

BUZULLAR ARTIK BÜSBÜTÜN DONMUYOR

Çalışmanın ortak muharriri Karsten Gohl, “Büyük ölçülerde jeotermal ısı, örneğin, buzul yatağının tabanının artık büsbütün donmamasına yahut yüzeyinde daima bir su katmanının oluşmasına neden olabilir” diye konuştu.

Gohl, bu şartlardan rastgele birinin buzulun taban üzerinde daha kolay kaymasına neden olarak buzulun buz kaybının “önemli ölçüde hızlanmasına” neden olabileceğini kelamlarına ekledi.

GLOBAL DENİZ DÜZEYLERİNDE ORLAMA 65 SANTİMETRELİK BİR ARTIŞ

Öte yandan bilim insanları kelam konusu durumun gezegenimizin tamamı için büyük riskler oluşturduğunu söyledi. Çünkü  Kıyamet Buzulu’nın büsbütün erimesi, global deniz düzeylerinde ortalama olarak 65 santimetre bir yükseliş manasına geliyor. 

DOMİNO TESİRİ YARATACAK

Bu durum ise dünyadaki denize kıyısı olan ülkelerde büyük bir felaket demek. Dahası, Batı Antarktika Buz Levhası’nın kenarını tıkayan Kıyamet Buzulu’nun yok olması, buz kaybnın Antarktika’daki  tüm bölgede çarpıcı bir formda hızlanarak küresel  deniz düzeyinin eşi gibisi görülmemiş seviyede yükselmesine neden olabilir.