Emine Erdoğan: Geleneksel sanatların ruhunu anlamadan ticarileştirmeyelim

Anadolu’nun binlerce yıllık dokuma hafızasını gün yüzüne çıkaran ve Türkiye’nin yöresel dokumalarını birinci kere bir ortaya getiren ‘Türkiye Dokuma Atlası’ projesi kapsamında hazırlanan ‘Dokuma Atlası Sergisi’, Cumhurbaşkanlığı Beştepe Stant Salonu’nda açıldı. Merasime Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın yanı sıra Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Demirören Holding İdare Şurası Lider Yardımcısı Meltem Demirören Oktay ile Demirören Holding İdare Konseyi Lideri Yıldırım Demirören’in eşi Revna Demirören ve çok sayıda davetli katıldı.

‘HAYATIN DÖNÜM NOKTALARI DOKUMALARLA MANA KAZANIR’

Emine Erdoğan, Anadolu’nun 7 bin yıl evvel başlayan dokuma seyahatine yeni kilometreler eklemek için buluştuklarını belirterek, “Bu proje, dokuma sanatımızın belleklerdeki yerini kaybetmeden yoluna devam edeceğinin müjdecisidir. Dokuma insan hayatının yoldaşıdır. Hayatın tüm dönüm noktaları, dokumalarla mana kazanır. Hayata gözlerimizi açtığımızda, kundak olur bizi sarar. Mendillerin ortasında, bayram sevincini saklar. Öpüp başımıza koyduğumuz bayrakta, vatan sevdasına dönüşür. Çeyiz sandıklarına emanet edilenler, annelerin göz ışığıdır. Alnımızı sürdüğümüz seccadede, kutsalımızı taşır. Hulasa dokuma, yalnızca ipliklerden ve desenlerden oluşmaz. Ömürle iç içe geçmiş, hayatın her mahfiline mührünü vurmuş serencamımızdır. Türk dokumacılığı ise milletimizin serüveninden derin izler taşır. Selçuklu ve Osmanlı periyodunda nam salan dokumalarımız, dünyada ‘Türk kumaşı’ diye tanınmıştır” dedi.

“KÜLTÜRÜN ZAYIFLADIĞI YERDE ‘BİZ DUYGUSU’ MEVZİ KAYBEDER”

Erdoğan, klâsik sanatların yitik birer hazine olmamasının, kendilerinin onları göz önünde tutmalarına bağlı olduğunu belirterek, “‘Bir varmış, bir yokmuş’ diye başlayan masallara karışmamaları için onları yaşatmamız gerekiyor. Ayrıyeten genç jenerasyonların, zihnini ve ruhunu bu güçlü mana dünyası ile beslemeliyiz. Dünya ne kadar değişirse değişsin gelenek, sanat, zanaat ve lokal üretim her vakit ayakta kalmalıdır. Bu nedenle Türkiye Dokuma Atlası Projesi’nin hayat bulmasını son derece değerli buluyorum. Kültür, doğup büyüdüğümüz meskenin verdiği aidiyet hissini bulduğumuz, ikinci yerdir, kimliğimizdir. Hasebiyle kültürel miras, titizlikle koruma etmemiz gereken bir birikimdir zira kültürün zayıfladığı yerde, ‘biz duygusu’ mevzi kaybeder” diye konuştu.

‘GELENEKSEL SANATLARI TİCARİLEŞTİRMEYELİM’

Her toplumun ürettiği kültürün, bir ırmak üzere dünyanın kültür denizine karıştığını söyleyen Emine Erdoğan, “Medeniyetimizin, tarih boyunca, global kültüre büyük katkılar yaptığını takdir edersiniz. Türk dokumacılığı ise kültürel mirasımızın en güzide modüllerinden biridir. Bu mahallî zenginliği üniversal düzleme taşıyabilirsek ne keyifli bize. Tabi klâsik sanatların çağdaş vakitlerde tutunacak bir kol bulması çok sıkıntı. Trendler ve beğeniler, ışık süratiyle değişiyor lakin inanıyorum ki klasik sanatları günümüze adapte edebilirsek yaşamalarını sağlayabiliriz lakin bunu yaparken, klasik sanatların ruhunu anlamadan, onları ticarileştirmeyelim. Bazen klâsik sanatların, özünden koparılarak, ticari bir meta olarak dokuma ve modada kullanıldığını görüyoruz. Halbuki klasik sanatları, özüne sadık kalarak, çağdaş dizaynlarla buluşturmak pekala mümkün. İşte bu, Türkiye Dokuma Atlası projemizin de vizyonunu oluşturuyor” dedi.

‘KISIR BİR TASARIM HAVUZUNDAN BESLENİYORLAR’

Dünya dokuma bölümünde israf kültürü devam ederken, öbür yandan yeni şuurun uyandığını kaydeden Erdoğan, “İnsanların organik, tabiat dostu ve sürdürülebilir giysi talepleri, çığ üzere büyüyor. Klasik dokuma kültürümüzdeki tabiat dostu özellikleri, dünyanın ilgisine sunabiliriz. Malumunuz, ülkemiz dokuma dalında son derece güçlü bir aktör. Türkiye’nin dokumacılık gücü, global olarak giysi kültürünün yeni bedeller kazanmasına katkı sağlayabilir. Tüm dünyada beşerler, kısır bir global tasarım havuzundan beslenmeye çalışıyorlar. Otantik olanın bedeli kaybolmuş durumda. İşte bu noktada, Türk dokumacılığının ve son derece yetenekli tasarımcılarımızın, yeni bir açılım sağlayacağına inanıyorum. Kültür Bakanlığı’mızın, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri’ne bu yıl sunduğu 6 kültürel pahadan biri ‘İpek Böcekçiliği ve İpek Dokuma Kültürü’dür. İnanıyorum ki bu çeşit eforlar, kültürümüzün milletlerarası alanda tanınırlığını daha da artıracaktır inşallah. Elele verirsek çok şey başarabiliriz” diye konuştu.

STANT 3 AY AÇIK

Emine Erdoğan’a merasimde Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından ipek dokuma şal ile Bursa sedir yastığı ikram edildi. Olgunlaşma enstitülerinin yenilenme çalışmalarının bir eseri olarak hazırlanan ‘Türkiye Dokuma Atlası Projesi’, Ulusal Eğitim Bakanlığı Hayat Uzunluğu Öğrenme Genel Müdürlüğü’ne bağlı İstanbul Sabancı Beylerbeyi Olgunlaşma Enstitüsü tarafından yürütülüyor. İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği’nin dayanağı, Marmara Üniversitesi’nin katkılarıyla yürütülen projeye, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Ticaret Bakanlığı da katkı veriyor.

Stant, 3 ay boyunca haftanın 6 günü ziyaret edilebilecek.