Kovid-19 sürecinde unutkanlığı önlemek için öneriler

Pandemi periyodunda nöroloji polikliniklerine müracaat yakınmaları ortasında unutkanlığın önemli artış gösterdiğini Nöroloji Uzmanı Dr. Hasret Aksoy Özmenek, “Gerek Kovid-19 enfeksiyonu geçiren hastalarda tanımlanan beyin sisi, gerek toplumsal izolasyonun kaçınılmaz sonucu olarak unutkanlık sık karşımıza çıkıyor. Beyin sıhhatini korumak, hafızamızı kuvvetlendirmek, zihnimizi açık tutmak için günlük hayat içinde idmana, besin seçimlerine, içilen su ölçüsüne ve uyku nizamına dikkat etmeliyiz” dedi.

Unutkanlığı tetikleyen ögeleri anlatan Liv Hospital Ankara Hastanesi’nden Uzm. Dr. Hasret Aksoy Özmenek, “Öncelikle beyin-beden bağlantısının üzerinde durmak gerek. Vücut sıhhatimizi korumak için yaptığımız antrenmanlar, besin seçimleri, içilen su ölçüsü, uyku tertibi beyin sıhhati için de bir o kadar kıymetli. Yaşımıza ve özgeçmişimizdeki hastalıklara uygun olarak vücudumuza hareketlilik, esneklik kazandıracak, kas gücümüzü koruyacak idmanlar kalp-damarsal sistemi aktive ederken, hormonal açıdan da ülkü salınımı sağlıyor. Bedene giren oksijen ile birlikte kalbe ve damarlarına yaptırdığımız idmanın olumlu yansımalarını beyinde de görüyoruz. Misal halde damar sıhhatini koruyan beslenme tercihleri sonucunda kolesterol ve trigliserid kıymetlerinin önerilen düzeylerde bulunması, diyabet, insülin direnci ve tiroid bezi işlev bozukluklarının tedavilerinin düzenlenmesi, tansiyon kıymetlerinin önerilen bedellerde olması, sigaradan uzak durma ile yalnızca son periyottaki unutkanlıklar değil daha kıymetli olarak ileride bunama gelişme riskini de azaltmış oluyoruz. Bu ortada demir eksikliği anemisi ve vitamin B12 eksikliğinin en sık rastlanan tedavi edilebilir unutkanlıklar ortasında yer aldığını da akılda bulundurmak gerekir” diye konuştu.

ZİHİNSEL DİNLENMEYİ ÖNEMSEYİN

Kaliteli uykunun değerine dikkat çeken Dr. Özmenek, “Son devirde hafıza güçlendirecek prosedürler denince teklifler ortasında birinci sırada bulmacalar, çeşitli zihinsel aktiviteler geliyor. Bunlardan daha değerli bir bahis ise vücudun ve zihnin dinlendirilmesidir. Bu kaliteli bir uykuyla başlar, gün içinde çok kısa mühlet bile olsa telaşsız, plan ve niyetlerden arınmış tam bir dinlenme için fırsat yaratmakla devam eder. Günlük işlerimizi yaparken alacağımız notlar kendimizi inançta hissettirecektir. Genç nüfusta dikkat eksikliği ve konsantrasyon bozukluğu unutkanlık nedenleri ortasında birinci sırada geliyor. Birebir anda zihinde dolaşan, sıralanamayan birçok şey ortasında aklımızda tutmaya çalıştığımız ‘şey’e aslında birinci anda gereğince dikkat edilmediğini sıkça görüyoruz. Değer sırasına nazaran öncelikli işler ya da durumların zihinde kalması için vakit ayırdığımızda hatta hatırlatıcı bir öteki ilişki da eklediğimizde hem öğrenmenin hem hatırlamanın daha düzgün olduğunu görüyoruz. Arabayı park ettiğimiz ağacın aklımızda canlandırdığı bir anının kısa müddetli hatırlanması bu bilgiyi çerçeveleterek daha âlâ anımsamamıza temel oluşturuyor” sözlerini kullandı.

BEYNİNİZİ ZORLAYIN VE TOPLUMSAL BAĞLANTILARINIZA İTİNA GÖSTERİN

Zihin geliştirecek idmanları de öneren Dr. Özmenek, “Öncelikle yatkın olduğumuz sayısal, sözel, görsel, işitsel belleğin bilakis daima ihmal ettiğimiz bellek üzerine çalışmayı hedefleyin. Teknoloji bu bahiste da dayanak oluyor. Bahsedeceğim birçok idmanın cep telefonları yahut bilgisayarlar için uygulaması da var. Sayısal olarak başta sudoku, sayı yerleştirme, toplamalı

sudokular, aritmetik saymalar, sözel olarak çengel ve kare bulmacalar, kitap okuma, yüksek sesli kitap okuma, söz listeleri, tanımlama antrenmanları (her gün 4 kişinin 4 fizikî özelliğini sıralama gibi); görsel olarak örüntüde eksik tamamlama, görsel sudoku, fotoğrafta ayrıntı-fark bulma uygulamaları yapılabilir. İşitsel zeka ile ilgili ses ayırt ettirici oyunlar, giriş müziğinden müzik bulma, enstrüman ayırt etme üzere idmanlar yapılabilir. Yeni bir lisan ya da enstrüman çalmayı öğrenme, etrelenen hobileri günışığına çıkarma ise en ülkü egzersizlerdendir. Bu uygulamaları bir ortada bulabileceğimiz dikkat güçlendirici testleri ile ailece ya da arkadaşlarla oynanacak kutu oyunlarını da listemize ekleyebiliriz. Yüz yüze hudutlu da olsa yakınlarımızla sevdiklerimizle bağlantısı kesmemek ise bu antrenmanların bir birçoklarının yerini alabilir” dedi.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı

Bir önceki yazımız olan Aşırı el terlemesi neden olur? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.