Küresel piyasalarda belirsizlikler artıyor

Global hisse piyasalarının odağında bu hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) para siyaseti kararları bulunurken ECB, Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nın (PEPP) suratının evvelki iki çeyreğe nazaran yavaşlayacağını duyurdu.

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) Bej Kitap Raporu’nda ise yeni tip corona virüs (Covid-19) salgınında Delta varyantıyla artan hadiseler ve tedarik zincirindeki kırılmaların ekonomik toparlanmayı olumsuz etkileyebileceği söz edildi.

Bununla birlikte, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi’nin (ÜFE) son 10 yılın en yüksek düzeyine çıkarak enflasyonist baskıları tekrar gündeme getirmesi ve Fed yetkililerinin piyasalar kapanmadan evvel varlık alımlarının azaltılmasına ait takvimden geri adım atılmayacağına yönelik açıklamaları risk iştahını azaltan etkenlerin başında geldi.

Bu gelişmelerle ABD ile Avrupa borsalarında satış yüklü bir seyir izlenirken, Asya tarafında borsalar Japonya’da önder değişiminin Covid-19 salgınıyla uğraşa olumlu yansıyacağı ve Çin’de beklentileri karşılayan makro ekonomik bilgilerle yükseldi.

Analistler, Asya tarafında yüksek seyreden risk iştahına rağmen ABD ve Avrupa’da artan risk ögeleri sonrası global hisse piyasalarında gelecek hafta oynaklığın artabileceğini söyledi.

Kelam konusu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,3410 düzeyine, 2 yıllık tahvil faizi yüzde 0,2210’a çıktı.

Altının ons fiyatı üst üste dört haftalık yükseliş eğiliminin akabinde gelişmiş ülke merkez bankalarının şahinleşen para siyaseti tonlamaları sonrası analistlerin değerli direnç olarak dikkati çektiği 1.830 dolar düzeyinde satış baskısıyla karşılaştı ve haftayı yüzde 2,12 bedel kaybıyla 1.789 dolardan tamamladı.

Tedarik zincirine ait telaşlar bakır fiyatlarını desteklerken, bakırın libresi haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 1,9 üzerinde 4,33 dolardan kapattı. Brent petrolün varil fiyatı da haftalık bazda yüzde 0,4 artarak 72,67 dolara yükseldi.

ABD’DE GÖZLER ENFLASYON VERİSİNE ÇEVRİLDİ
ABD’de bu hafta yakından takip edilen Bej Kitap Raporu sonrası gözler Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) datalarına çevrilirken ekonomistler, enflasyonun ABD’de ağustosta sonlu da olsa gerileyeceğini öngörüyor.

Covid-19 salgınında Delta varyantının yayılmasının ekonomik toparlanmayı etkileyeceğine dair tasalar, hafta içinde Fed tarafından yayımlanan Bej Kitap Raporu’na da yansıdı.

Raporda, büyümenin temmuz başından ağustosa kadar olan süreçte yavaşça ölçülü sürate gerilediği belirtilirken, ekonomik faaliyetteki yavaşlamanın münasebeti olarak; Covid-19 salgınında Delta varyantının yayılması nedeniyle birçok bölgedeki yemek, seyahat ve turizm kesimlerindeki gerileme gösterildi.

Analistler, Fed yetkililerinin ekonomik toparlanmaya ait risklere rağmen şahin tavrının devam etmesiyle New York borsasında bu hafta satıcılı seyrin hakim olduğunu kaydederek, gelecek hafta açıklanacak TÜFE bilgilerinin hisse piyasalarında oynaklığı artırabileceğini tabir etti.

ABD Lideri Joe Biden, daha evvel kimi federal çalışanlar için getirdiği Covid-19 aşı zorunluluğunu imzaladığı yeni kararnameyle tüm federal ve sıhhat çalışanları ile 100’den fazla işçisi olan iş yerlerinde çalışanları kapsayacak formda genişletti.

Öte yandan, ABD’de, Apple ile Epic Games ortasındaki davada yargıç, Apple’ın firmaların uygulamalarına alternatif ödeme sistemleri sunmasına müsaade verilmesine yönelik karar aldı. Kelam konusu kararın akabinde Apple’ın paylarında yaşanan kayıp yüzde 3’ü aştı.

Bu gelişmelerle, S&P 500 endeksi yüzde 1,69, Nasdaq endeksi yüzde 1,61 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,15 kıymet kaybetti.

13 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde, pazartesi hazine bütçe istikrarı, salı TÜFE, çarşamba New York Fed sanayi endeksi, sanayi üretimi ve kapasite kullanımı, perşembe perakende satışlar ve Philadelphia Fed imalat endeksi ile cuma günü Michigan Tüketici inanç endeksi bilgileri takip edilecek.

AVRUPA’DA ECB ŞAHİNLEŞTİ, BORSALAR SONLU GERİLEDİ
Avrupa borsalarında bu hafta ECB’nin para siyaseti kararları gündemin odağında yer alırken, gelecek hafta Avro Bölgesi’nde TÜFE ve ECB Lideri Christine Lagarde’ın konuşması varlık fiyatlarını etkileyebilecek etkenler olarak öne çıkıyor.

ECB hafta içindeki para siyaseti toplantısında, piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranları ve PEPP toplam büyüklüğünde değişikliğe gidilmedi.

Banka buna rağmen, PEPP alımlarının son 2 çeyreğe nazaran daha düşük süratle olabileceğini duyurdu. Makro ekonomik projeksiyonlarını da güncelleyen ECB, 2021 için Avro Bölgesi büyüme varsayımını yüzde 4,6’dan yüzde 5’e, AB uyumlu yıllık enflasyon kestirimini yüzde 1,9’dan yüzde 2,2’ye yükseltti.

Kararların akabinde açıklamalarda bulunan ECB Lideri Lagarde, enflasyondaki yükselişin büyük ölçüde süreksiz olduğunu düşündüklerini, aralık ayı toplantısında PEPP’i kapsamlı olarak tartışacaklarını belirterek, “Şu kademede yaptığımız şey varlık alımlarının azaltılması değil, alımları tekrar ayarlıyoruz.” dedi.

Analistler, ECB’nin korkulduğu kadar şahin olmamasının hisse piyasalarında aşağı istikametli baskıyı azalttığını kaydetti.

Bu hafta açıklanan datalara nazaran Avro Bölgesi iktisadı ikinci çeyrekte yıllık yüzde 14,3, çeyreklik yüzde 2,2 büyüyerek beklentileri geride bıraktı. Almanya’da Zew beklentiler endeksi 26,5’e gerilerken, Zew cari durum endeksi 31,9’a yükseldi.

Avro/dolar paritesi böylelikle haftayı yüzde 0,6 bedel kaybıyla 1,1813’ten tamamladı.

Bu gelişmelerle, haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,09, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,53, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,39 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,45 kıymet kaybetti.

Gelecek hafta, salı günü İngiltere’de işsizlik, çarşamba günü İngiltere’de TÜFE ve Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi, perşembe günü Avro Bölgesi’nde dış ticaret istikrarı ve ECB Lideri Lagarde’ın konuşması ile cuma günü Avro Bölgesi’nde TÜFE bilgileri takip edilecek.

ASYA’DA MÜSPET HAFTANIN AKABİNDE RİSKLER YÜKSELİŞTE
Asya’da, beklentileri karşılayan makro ekonomik bilgiler ve Japonya’da idare değişiminin Covid-19 ile uğraşta daha olumlu sonuçları beraberinde getireceğine ait öngörülerle hisse piyasaları dünyanın geri kalanından müspet ayrışırken, ABD ile Çin önderi ortasında gerçekleşen görüşmenin sonuçları gelecek hafta hisse piyasalarının tarafı üzerinde belirleyici olabilir.

ABD ile Çin’in ülke önderlerinin uzun bir mühletin akabinde görüşmesi hisse piyasalarına olumlu yansısa da sonrasında ABD idaresinin Çin’in devlet takviyelerinin haksız rekabete yol açtığı savıyla soruşturma açılabileceğine ait haber akışı dikkati çekti.

Analistler, bununla birlikte, Asya kıyılarında tesirli olması beklenen Chanthu tayfununun global ticareti olumsuz etkileyebileceğini kaydederek, kelam konusu gelişmelerin risk iştahını olumsuz etkilediğini belirtti.

Öte yandan, bu hafta açıklanan makro ekonomik bilgilere nazaran, Japonya iktisadı ikinci çeyrekte çeyreklik bazda yüzde 0,5 ve yıllık bazda yüzde 1,9 büyüyerek beklentileri geride bıraktı.

Çin’de TÜFE yıllık yüzde 0,8 artarak piyasa öngörülerinin gerisinde kalırken, ÜFE yüzde 9,5 artışla iddiaların epeyce üzerinde gerçekleşti.

Bu gelişmelerle, Şanghay bileşik endeksi haftalık bazda yüzde 3,39, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,30, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,17 paha kazanırken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,37 kıymet kaybetti.

13 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde, pazartesi Japonya’da ÜFE, salı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı, çarşamba Çin’de perakende satışlar ve sanayi üretimi ve perşembe dış ticaret istikrarı bilgileri takip edilecek.

YURT İÇİNDE AĞIR DATA HAFTASI
Yurt içi hisse piyasaları bu hafta yurt dışı borsalara paralel satış yüklü seyir izlerken, gelecek hafta gözler cari süreçler istikrarı ve sanayi üretimi bilgileri başta olmak üzere ağır bilgi gündemine çevrildi.

Analistler, bilgi takviminin sakin seyrettiği haftada bilhassa ECB ve Fed’den gelen şahin tonlu açıklamaların hisse piyasalarında satış baskısını artırdığını söz etti.

Bu gelişmelerle, BIST 100 endeksi haftayı yüzde 2,04 azalışla 1.438,72 puandan tamamlarken, Dolar/TL üst üste dört haftalık düşüş eğilimi sonrasında yükselerek haftayı yüzde 1,76 kıymet çıkarıyla 8,4695’ten kapattı.

Gelecek hafta yurt içinde, pazartesi cari süreçler istikrarı ve sanayi üretimi, salı konut satışları, çarşamba bütçe istikrarı, perşembe konut fiyat endeksi ve cuma Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Piyasa İştirakçileri Anketi dataları takip edilecek.

AA Finans’ın beklenti anketlerine katılan ekonomistler, cari süreçler hesabının temmuzda 540 milyon dolar açık vermesini, takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ise temmuzda bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 16,9 artmasını bekliyor.

Bir önceki yazımız olan Finansal Okuryazarlık Zirvesi düzenlendi başlıklı makalemizde Bi̇lgi̇, borsa ve Doğru hakkında bilgiler verilmektedir.