Prof. Dr. Celal Şengör kimdir?

24 Mart 1955’te Rumeli göçmeni bir ailenin çocuğu olarak İstanbul’da dünyaya gelen Ali Mehmet Celâl Şengör, Türk akademisyen, jeolog ve bilim insanı.

Celal Şengör, İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünde misyon yapmaktadır.

EĞİTİMİ

Robert Koleji’nden den mezun olan Şengör, liseyi bitirdikten sonra üniversite eğitimi için Amerika’ya gitmiştir.

Şengör, 1972’de Houston Üniversitesi’nde lisans eğitimine başlamış lakin okulun Şengör’e nazaran kaliteli olmaması nedeniyle 2,5 sene sonra Albany’de bulunan New York Eyalet Üniversitesi Jeoloji kısmına yatay geçiş yapmıştır.

AKADEMİK MESLEĞİ

Mehmet Fuat Köprülü’den sonra Rus Bilimler Akademisine seçilmiş ikinci Türk profesörü olan Şengör’e Alman Jeoloji Derneği tarafından Gustav Steinmann Madalyası verilmiştir. Fransa, Birleşik Krallık, Avusturya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde konuk öğretim üyesi olarak çalışmalarda bulunan Şengör, jeolojide özellikle yapısal yer bilim ve tektonik kısımlarındaki çalışmaları ile ün yapmıştır.

1988’de Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi’nden onur bilim hekimi unvanına sahip olan Şengör, 1990 yılında Academia Europaea’ya kabul edilmiştir. Birebir yıl Avusturya Jeoloji Servisi muhabir üyesi, 1991 yılında ise Avusturya Jeoloji Derneği gurur üyesi olmuştur.

Tekrar 1991 yılında Kültür Bakanlığı’nın Bilgi Çağı Mükafatını kazanmış ve 1992 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim Kısmı’nda profesörlüğe yükselmiştir.

İleri düzeyde İngilizce, Fransızca ve Almanca bilen Şengör, Felemenkçe, İtalyanca, Portekizce, İspanyolca ve Osmanlı Türkçesi de okuyabildiğini söylemiştir.

SIHHAT DURUMU

Celâl Şengör’e hafif Asperger teşhisi konulmuştur ve kendisi bu durumu şu sözlerle anlatmaştır: “Ben de hafif Asperger ile teşhis edilmiş bir beşerim ve bu özelliğime şükran borçluyum. Otistik olmasaydım bilimde elde ettiğim muvaffakiyetleri elde edemezdim.”

ETNİK KÖKENİ

Celâl Şengör, katıldığı bir programda, kökenini şu halde açıklamıştır:

“Babaanneme bakıyorum; mavi göz, sapsarı saç, şahane bir endam; Sırp kızı. Çok açık. Dedeme bakıyorum; tipik bir Arnavut, Sırp karışımı var muhakkak. Anneanneme bakıyorum, tipik bir Helen. Hepsi de Türk. Pasaportlarında Türk yazıyor. (…) Bugün ben kendimi Türk milliyetçisi olarak tanımlarım. (…) Benim damarlarımda bir damla Türk kanı yok, ağabey. (…) Atatürk’ün milliyetçiliği, kardeşim. (…) Biz göçmen miyiz? Ya, biz burayı kuranlarız be! Biz olmasak Türkiye Cumhuriyeti olmayacaktı tahminen. Sevr’e hapsolmuş oturuyor olacaktık, değil mi? Ben burayı savunmak istiyorum. Zira biz vatan kaybetmiş insanların çocuklarıyız.”

ÇALIŞTIĞI ÜNİVERSİTELER

Collège de France, Fransa – “Misafir Profesör”

Oxford Üniversitesi, İngiltere – “Misafir Profesör”

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, ABD – “Misafir Profesör”

Salzburg Üniversitesi, Avusturya – “Misafir Profesör”

İstanbul Teknik Üniversitesi – “Öğretim Üyesi”

KİTAPLARI

“Zümrütname” (Yapı Kredi Yayınları, 1999)

“Hasan Ali Yücel ve Türk Aydınlanması” (TÜBİTAK Yayınları, 2001)

“Zümrüt Ayna: Bilimsel Fikir Üzerine Denemeler” (Yapı Kredi Yayınları, 2003)

“Yaşamın evrimi fikrinin Darwin devrinin sonuna kadarki kısa tarihi” (İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları, 2004)

“99 Sayfada İstanbul Depremi” (İş Bankası Kültür Yayınları, 2006)

“Bilgiyle Sohbet – Tanınan Bilim Yazıları” (İş Bankası Kültür Yayınları, 2014)

“Dahi Diktatör” (Ka Kitap, 2014)

“Aptalı Tanımak” (Ka Kitap, 2015)

“Newton Neden Türk Değildi?” (Ka Kitap, 2015)

“Bir Toplum Nasıl İntihar Eder?” (Ka Kitap, 2016)

“Cehennemdeki Üniversiteliler” (Ka Kitap, 2016)

“Bilimin Büyüsü” (İnkılap Kitabevi, 2019)

MÜKAFATLARI

Londra Jeoloji Cemiyeti, Başkanlık Mükafatı (1984)

TÜBİTAK, Bilim Mükafatı (1986)

Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi, Gurur Bilim Tabibi (Docteur ès sciences honoris causa) (1988)

Kültür Bakanlığı, Bilgi Çağı Mükafatı (1991)

Fransız Fizik Cemiyeti ve École Olağana Supérieure Vakfı, Rammal Madalyası (1994)

Collège de France Madalyası (1998)

Londra Jeoloji Cemiyeti, Bigsby Madalyası (1999)

Guztav-Steinman Madalyası (2010)

Arthur Holmes Madalyonu

Mary C. Rabbitt Jeoloji Tarihi ve İdeolojisi Mükafatı

Eduard-Suess Madalyası (2020)

Bir önceki yazımız olan Millet-i Sadıka’dan Büyük İhanete: Ermeni Terörü başlıklı makalemizde Agop Agopyan kim öldürdü, ASALA ve asala'yı kim bitirdi hakkında bilgiler verilmektedir.