Son dakika – EURO 2020’de bir derbiden fazlası! Puanlar paylaşıldı

CELAL UMUT EREN

EURO 2020’de çok özel bir futbol derbisi sahnelendi. D Grubu’nda İngiltere ile İskoçya, aslında yalnızca bir turnuva maçından çok daha fazlasını oynadı.
Bu maçın manasını kavrayabilmek için tarih sayfalarına bakmakta fayda var. 5 Mart 1870 tarihi İngiltere-İskoçya derbisinin başladığı tarih olarak karşımıza çıkıyor.
Britanya’da iki ülkenin birbirleriyle olan rekabeti her alanda olduğu üzere futbolda da öne çıkıyor. 1995 üretimi Mel Gibson’ın başrolünde olduğu Braveheart (Cesur Yürek) sineması İskoçlar için derin manalar taşır. İskoçlar her vakit kalplerinde kahramanları William Wallace’ın hamasetini hisseder, 1300’lere yanlışsız gidilirken İngilizlere karşı direnişleri tarihteki yerini alır.
İşte futbolu hayatlarının merkezine alan Britanyalılar, yeşil alanlarda adeta 150 yıla yaklaşan bir derbiyi takip ediyor. İngilizler kendilerini futbolun mucidi ve İngiltere’yi de futbolun meskeni olarak kabul etseler de İskoçya asla bu teze katılmaz. Bu vakte kadar karşılaştıkları maçlarda da evvelki akşamki gayret de dahil 48 kere İngiltere, 41 sefer İskoçya kazandı, 25 maç berabere bitti.
Bilhassa 1999-2013 ortası nerdeyse 14 yıl hiç karşılaşmamaları en dikkat çeken ayrıntıydı.
Koronavirüs pandemisiyle sarsılan dünyada İngilizler ve İskoçlar, aşılamanın olmasını yalnızca sıhhatleri için beklemedi, EURO 2020’deki bu dev derbiyi publarda ve tribünde rahatça izlemek için bekledi. Londra’da Wembley tribünleri de 0-0 biten gecede tezahüratlarıyla gerçek gol atan taraftarlarla doldu.

Özel maçlarla başladı
İngiltere-İskoçya derbisi 1872’de resmi maçlarla oynandı olarak sayılsa da aslında 1870’de özel maçlarla başladı. Birinci 5 özel maçta da İngiltere 3 defa kazanırken, 2 maç berabere bitti.
Bu maçların hepsi Londra’da oynandı. İskoçya bu mühlet zarfında hiç maç kazanamadı.

25 yıl sonra
İki ezeli rakip tam 25 yıl sonra yine Avrupa Futbol Şampiyonası’nda buluştu. D Grubu’na düşen İngiltere ile İskoçya, 18 Haziran 2021 itibariyle bir sefer daha resmi bir maçta karşılaştı.
Maçın tam da Londra’ya Wembley’ye yani başladığı yere denk gelmesi güzel bir tesadüf oldu. Bilhassa İskoç taraftarlar, EURO 96’dan sonra ikinci sefer İngiltere ile rakip olmanın heyecanını yaşadı.
Çünkü EURO 96’daki maç İngiltere’nin konut sahipliğinde oynanmış ve İskoçya Londra’da 2-0 kaybetmişti. 25 yıl sonra Glasgow’daki rövanş 0-0 bitse de İskoçlar özel bir geceye mesken sahipliği yaptı.

5-1’e karşı 9-3
İngiltere ile İskoçya’nın rekabeti EURO 2020 ile birlikte tekrar futbolseverlerin gündemine girdi. Tarih sayfalarında da iki ülke birbirlerine karşı farklı galibiyetleriyle övünerek Avrupa Futbol Şampiyonası’na geldi.
İskoçya her vakit 31 Mart 1928 tarihinde hem de Wembley’de oynanan ve 5-1 kazandıkları maçı anımsatıyor. Onlar için tarihteki en büyük zafer, ‘Home British Championship’ yani ‘Britanya Şampiyonası’ zaferi oluyor. En hoş kupalar köşesinde 1928’in 5-1’lik zaferi yer alıyor.
Lakin İngilizler ise adeta bu farklı mağlubiyete tam aykırısı tarihi bir galibiyetle cevap veriyor. 15 Nisan 1961’de tekrar birebir turnuvada İngiltere, İskoçya’yı tam 9-3’lük skorla yeniyor. İngiltere’ye karşı 9 gol yiyen İskoçya kalecisi Frank Haffley, bu hezimet sonrası futbolu bırakmaya bile karar veriyor.
İşte bu iki büyük farklı zafer, iki ülke futbolseverlerinin birbirlerine karşı kullandıkları koz olarak tarih sayfalarında yerini tutuyor.

‘Gerçek şampiyon biziz’

İskoçya’nın tarih boyunca İngiltere’ye karşı en büyük kozu ise 15 Nisan 1967’de oynanan bir çaba oldu. İngiltere’nin 1966 Dünya Kupası’nda kazandığı şampiyonluk sonrası iki ekip kozlarını paylaşmak için karşılaştı.
Bu maçta İskoçya, İngiltere’yi 3-2 mağlup ederek kendileri için tarihi bir zafer elde etti. Hem Dünya Kupası şampiyonu İngiltere’yi yenmişlerdi hem de rakiplerinin 19 maçlık yenilmezlik serilerini bitirmişlerdi. Bu zafer sonrası İskoçlar daima bir ağızdan Wembley’yi inleterek, ‘Gerçek şampiyon biziz… Gerçek Dünya şampiyonu biziz’ tezahüratlarını tarihe yazdı.

‘Braveheart burada’
İskoç taraftarlar, İngiltere’de Londra’da adeta tarihi bir güne tanıklık etti. 18 Haziran 2021 günü evvel Londra sokaklarında akabinde Wembley’de nerdeyse bir İskoç akını vardı.
Glasgow’dan gelen çoğunluklu taraftarların lisanında de unutulmaz Bravehart sineması eksik olmadı. Onlara nazaran Londra’da Wembley’de alanda William Wallace ve ordusunun ruhu vardı. Mel Gibson’ın oynadığı klasikleşmiş sinemanın pankartları da tribündeydi.

Dünyanın en eskisi
Dünya futbol tarihinin en eski derbisi unvanı da İngiltere ile İskoçya’ya ilişkin. İki ülkenin ezeli rekabetinin 1870’e dayanması bu derbiye farklı bir hava katıyor. İki ülke ortasındaki birinci resmi randevu ise 30 Kasım 1872’de Glasgow’da oynandı ve 0-0 sona erdi. 18 Haziran 2021’deki son derbi de EURO 2020’de yeniden 0-0 bitti. Aslında İskoçlar açısında bu değişik bir durum oldu. Birinci sefer resmi olarak 1872’de oynanan derbi tekrar Glasgow’da oynanmıştı, son derbi de Londra’da sahnelendi.