Süleyman Ferit Eczacıbaşı’nın spora miras bıraktığı marka; Altınordu

ATTİLA GÖKÇE

İzmir 1923… Tilkilik, İkiçeşmelik, Namazgah, Basmane… İzmir’in esaslı ailelerinin oturduğu semtler. Kurtuluş Savaşı’nın kazanılıp Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra Karşıyaka (1912) ve Altay (1914)’ın öncülük ettiği spor hayatı, semt sakinlerini de tesirler. Kendi semtlerini temsil edecek bir spor kulübü olmadığı, bu türlü bir kulübün kurulmasıyla rekabete katılma gereği üzerinde görüş birliğine varılır. İş adamları, tabipler, cerrahlar, eczacıların öncülük ettiği küme, kuruluş etabında yalnızca bir bahiste anlaşamaz: Kulübün ismi.
Neredeyse hastalık haline gelen kararsızlığın ilacını da bir eczacı, Süleyman Ferit Beyefendi bulur. Türk tarihinde güçlü bir imparatorluk olarak yer alan ALTINORDU. O güne kadar ortalarında ağır tartışmalar yaparak ısrarla kendi tekliflerini lisana getiren kurucular, susarlar ve Altınordu ismini oybirliğiyle kabul ederler.
Süleyman Ferit (Eczacıbaşı) bilim tarihimizde çok özel bir yere sahiptir. Artık en bilinen ulusal markalarımızdan birinin, Altınordu ismiyle spor tarihimizde de iz bıraktığını anımsatalım.
26 Aralık 1923’de kurulan Altınordu, futbolumuzda çok maceralı süreçler yaşadı. 1959’da Ulusal Lig kurulana kadar İzmir’de 8 şampiyonluk kazandı. Ulusal Lig macerasında alt liglere düştü, geri döndü, tekrar düştü ve amatörlüğe kadar geriledi. Sonrasında endüstriyel futbola dönüş sürecine girdi ve 2012’de Altınordu Futbol Yatırımları AŞ’ye dönüştü. Mehmet Seyit Özkan o günden beri lider olarak Altınordu’yu yönetiyor.

‘Cengiz, Hagi olacak’
Mehmet Seyit Özkan, endüstrici bir ailenin çocuğu. Avrupa ve Amerika’da stratejik makine imalatında kullanılan yüksek kaliteli çelik üretimiyle tanınıyorlar. Özkan, iş hayatındaki rolünü kardeşine devredip vaktini Altınordu Futbol Yatırımları AŞ’ye ayırmış. “Bu şirketi 1 milyon lira sermaye ile kurduk. Bugüne kadar 30 milyon dolar harcadık. Günümüzdeki goodwill (itibari) bedeli 50 milyon dolar. Şirket başarımız bizi futbolda da bilançolarda da yükseltti” diyor.
Pekala bu muvaffakiyetin sırrı ne? Yalnızca bilim… Yalnızca teknoloji. Araştırma, uygulama ve eğitim. Altınordu AŞ’nin TFF 1 Lig’deki ekibi üst/orta sıralarda yalnızca yerli futbolcularla gayret ederken, Muhteşem Lig’i değil, âlâ oyunu maksat alıyor, âlâ oyuncuları yetiştirip endüstriyel futbol pazarında değerlendirmeyi amaçlıyor. Bugüne kadar yetiştirdiği oyuncularla marka kıymetine ulaşan Altınordu’nun bilançosunu sordum Mehmet S.Özkan’a;
“Hemen her yıl harcadığımızı karşılayarak, kar ederek kapatıyoruz. Sağlıklı, uygun eğitimli futbolcu yetiştiriyoruz. Yaş kümelerinde hem eğitimi, hem de başarıyı önemsiyoruz. Bu sistemle Çağlar Söyüncü’yü 2.5 milyon Euro’ya sattık, yaptığımız mutabakat ile 10 milyon Euro kazandık. Cengiz Ünder’i de 750 bin Euro’ya sattık, mutabakatlarla 4,5 milyon Euro kazandık.”

-Peki bu fubolcular nasıl yetişti?
“- Hollanda’dan alt yapı ve futbolcu yetiştirmede kıymetli başarılara imza atmış Ed Graper’i getirdik. 1 yıla yakın mühlet bizimle çalıştı. O gelmeden evvel futbol alanını 3’e bölüyorduk. Savunma, orta saha ve atak bölgesi. O geldi, 5’e böldü: Yasak alan (kalemiz ve ceza alanı), defans bölgesi, orta saha, gole hazırlık bölgesi ve gold zone (altın bölge)… Yani rakip grubun ceza alanı ve kalesi. Graper’le biz, oyunumuzu 15 metre öne taşıdık.”

-Galiba uygun sonuçlar aldınız..
“-Cengiz Ünder için ‘Roma yeterli fiyatı buldu, Marsilya’ya kiraya verdi. Gold zone’a (altın bölgeye) iki ayağıyla da en âlâ top atan oyuncu o. O bir Hagi olacak, göreceksiniz.. Şimdi 24 yaşında!”
Karadağ maçından sonra Başkan’ı yine aradım, Cengiz’in performansını anımsattı. Gülerek “Sana anlatmıştım Attila Abi” dedi, “Gördünüz işte evvel soluyla o harika golü attı. Sonra da yeniden altın bölgede Yusuf’a attığı topla ikinci golün asistini yaptı. Bunlar benim için sürpriz değil. Devamı da gelecek!”
Mehmet S.Özkan, kulüpte iz bırakan gelişmeleri de anlattı: Graper’den sonra Belçika’dan Michael Bruyninck geldi. O da “elmas” nizamını getirdi: Küçük küçük üçgenlerle oyun alanında adeta bir elmas hali oluşturarak oynanan pas oyunu. Akabinde Barcelona’nın alt yapı hocası Albert Puig’i getirdik. Bizim çocuklara çok bilinen tiki taka oyununun asıllarını öğretti. Ho- calarımız bu üç pahalı öğretiyle çok yeterli oynayan gruplar kurdular. İşte bizim sırrımız bu.”
Altınordu AŞ, üretmeye ve yetiştirmeye devam ediyor. Geçen yıl Samsunspor’a attığı golle grubunu play off finaline taşıyan Enis Destan yıldız adaylarından biri.
Ayrıyeten Ocak ayında gerçekleştirilecek bir yurt dışı satışı da var. Vakti gelince açıklayacak lar. Çağlar ve Cengiz oynadıkça Altınordu’nun namı Avrupa’da sürüyor.

Footbonaut sistemi
Altınordu Futbol Akademisi Teknik Yöneticisi Namet Ateş, Metin Oktay yerleşkesinin birebir vakitte bilimsel bir üs olduğunu anlatıyor: “Burada oyuncu geliştirme, izleme ve tedavi kısımlarımız var. Hepsi de teknoloji harikası!”
Footbonaut, merkezdeki oyuncuya kenardan top atma ve şut çalışmasına dayanıyor. Futbolcu 72 km/s süratle gelen topu 2.75 saniye içinde kullanıp çember biçimindeki alanda pencerelerden birine şutlamak zorunda… Bu sistemin Alman futbolunda ayakta top tutmayı azalttığını, süratli oyunda Mario Götze üzere bir yıldızı parlattığını öğreniyoruz. Futbolcunun tepki mühleti ve atışlarındaki isabet sayısı bilgisayar ortamında izleniyor.
Bir de kriyoterapi merkezi var. Sıfırın altında 110 dereceye kadar soğutulan ortamda sakatlık sonrası süratli tedavi ve toparlanma kabini bulunuyor.
Catapult GPS sistemi de futbolcuların idmanında koşu uzaklığını ölçüyor, treking istatistiklerini düzenliyor. Firma özel bir indirim uygulamış. Büyük dünya kulüpleri birer set alırken, Altınordu tek kalemde 5 set ısmarlamış. Üç sistemin maliyetini sordum. Mehmet Seyit Özkan, footbonaut sisteminin Türk mühendisleri tarafından 300 bin euroya imal edildiğini, soğuk odaya 100 bin, catapult sistemine de 150 bin Euro ödendiğini anlattı. Toplam 550 bin Euro… Bu paraya orta klas bir oyuncu alamazsınız. Fakat çok düzgün futbolcular yetiştirebilirsiniz.

102 konaklamalı öğrenci
Altınordu yaş kümelerinde 102 konaklamalı öğrenci yumurta topluyor, süt sağıyor, gün uzunluğu futbol öğreniyor. Tek oyuncakları futbol topu. Her birinin idolü var. Hayallerinde onlarla oynuyorlar.
Hepsi de itinayla seçilmiş yetenekli çocuklar… Altınordu’nun Torbalı Metin Oktay yerleşkesinde futbol eğitimi alıyorlar. 13-19 yaş aralığında 5 kümede toplam 102 “konaklamalı” öğrenci var.
Sabah erken kalkıp kümesten yumurta topluyorlar, süt sağıyorlar… Altı adet inekten 60 litre süt elde ediliyor. Bir kısmını içiyorlar, bir kısmıyla yoğurt yapılıyor. Küçük bostandan taze zerzevat topluyorlar. Keçileri de besliyorlar. Yerleşkede bir de Midilli atı var, ismi Atatürk’ün atıyla birebir: Sakarya. Sabahtan akşama kadar okul ve futbol… Hepsinin hayalleri, idolleri var… Hayallerinde gördükleri yıldızların peşine düşüp hayal kuruyorlar. Hayallerini canlandıran tek oyuncak da futbol topu.

Gece-gündüz yıldız peşinde
U14 yaş kümesindeki futbolcularla konuştum. Her biri saatlerce futbol oynayıp saatlerce futbol izliyordu. Orhan Uğur, İstanbul’dan gelmişti. Orta alanda, iki istikametli merkez oyuncusu olmayı öğreniyordu. En beğendiği oyuncu da Manchester United’ın Fransız futbolcusu Paul Pogba’ydı. Bornovalı Cet Gür, Manchester City’den Belçikalı Kevin De Bruyne hayranıydı. Bilhassa orta paslarını ve sağ ayağını hünerle kullanmasını merakla izliyordu.
Aston Villa’dan 117 milyon euroya Manchester City’ye geçen Jack Grealish Gaziemirli solak Adem Ali’nin kahramanıydı. Kümenin en uzun kollu oyuncusu, doğal olarak kaleci Metehan Başar’dı ve Liverpool’un Brezilyalı file bekçisi Alisson Ramses Becker’i izliyordu, Muslera’yı da beğeniyordu. Bir orta derslerini sordum, çabucak hepsi, güzel, diye ses verdi. Pekala içlerinde hiç tembel öğrenci yok muydu?
Sağ ve sol kanat oyuncusu Adem Solak el kaldırdı, “Matematik ve İngilizcem zayıf” dedi. Matematiği çok sevdiğimi, geometriyle birlikte matematiğini ve İngilizcesini geliştirirse, memleketler arası futbol yıldızı olabileceğini söyledim. Sol stoper Ömer Yiğit, Real Madrid’in efsanesi Sergio Ramos’u beğeniyordu.

Hangi Ronaldo!
Sağ ayağıyla oynayan Süleyman Emre İbil, ”Ben Ronaldo’yu seviyorum” dedi, “Ama Juventuslu Ronaldo’yu değil.” “Aaa… Anladım, Real’de oynadığı yılları özlüyorsun” dedim. İtiraz etti: “Hayır, ben Manchester United’da oynadığı vakti beğeniyorum!” Şaşırdım: “Sen o vakit doğmamıştın ki!” Güldü, “İnternette bulup oradaki maçlarını izliyorum” dedi. Meraklı Süleyman’a “O vakit 2006 Dünya Kupası’na da git… Portekiz İngiltere maçında iki Manulu Ronaldo ile Rooney’in hengamesini seyret ve barışma hikayelerini öğren” dedim. Neyse bunu bilmiyormuş Ohh bee 🙂

Teşekkür

Altınordu Metin Oktay yerleşkesinde beni karşılayıp ilgilenen, bilgilendiren ve bu röportajların gerçekleşmesine yardımcı olan Namet Ateş hocaya, Kulüp Hekimi Raşit Sümer’e, Psikolog Yağmur Simge Gül Filik’e, Dış İlgiler Koordinatörü Aydın Güvenir’e, İdari Yönetici Hande Özel’e, Tesis Müdürü Semih Kurşunlu’ya ve bu sayfanın tüm görsellerini sağlayan Başak Koç’a samimiyetle teşekkür ederim. A.G.