Türklerin genetik kodu araştırması: Balkan, Kafkas ve Ortadoğu toplumları ile benzerlikler bulundu

Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı’nın önderliğinde Koç Üniversitesi Suna İnan Kıraç Vakfı, Sıhhat Bilimleri, Rockefeller, Yale, Cardiff üniversiteleri ve Icahn School of Medicine at Mount Sinai’nin iştiraki ile yürütülen araştırmada, Türkiye’nin 81 vilayetinden yaklaşık 4 bin kişinin DNA’sı incelendi.

Projenin yürütücüsü Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Özçelik, çalışmanın sonuçlarına ait bilgi verdi.

Yaklaşık 10 yıl süren ve 10 milyon dolar bütçe ile yürütülen araştırmada, Türkiye’nin 81 vilayetinden köken alan yaklaşık 4 bin kişinin DNA’sını incelediklerini ve Türk toplumunun ayrıntılı genetik yapısına ait kıymetli datalar elde ettiklerini bildiren Özçelik, “Çalışmamızın sonuçları, Türkiye’nin genetik açıdan bir bütünlük arz ettiğini ve yüksek seviyede genetik çeşitlilik içerdiğini ortaya koydu” dedi.

BALKAN, KAFKAS VE ORTADOĞU TOPLUMLARI İLE BENZERLİKLER BULUNDU

“Temel bileşenler tahlilinde, Türk toplumunun genetik yapısının farklı bireyler ortasında epey değişken olduğunu, ancak bireylerin genetik açıdan birbirinden başka kümeler oluşturmadığını gözlemledik. Türk toplumu ile Balkan, Kafkas ve Ortadoğu toplumları ortasında ortak genetik bileşenler vardır.

AVRUPALI TOPLUMLAR İLE YAKIN MÜNASEBET

Avrupa toplumları ile de beklenenden daha yüksek seviyede bir benzerlik bulunmaktadır. Türkiye coğrafik pozisyonu üzere genetik yapısı ile de Doğu ile Batı ortasında bir köprü oluşturmaktadır. Anadolu eski Taş Çağı’ndan beri göç olayları için bir köprü vazifesi görmüştür. Bu coğrafyada, çok sayıda toplum yaşamış ve genetik miraslarını jenerasyondan nesile aktarmıştır.

Tarih öncesi periyottan itibaren Anadolu’da yaşayan toplumların ortasında gerçekleşen göçler ve genetik transfer, bu toprakların genetik homojenizasyonuna sebep olmuştur. Daha yakın devirlerde gerçekleşen ülke içerisindeki göçler de büyük olasılıkla bu homojenizasyona katkı sağlamıştır. Sonuçlar, Anadolu coğrafyasında bugüne kadar gerçekleşmiş olan göç olaylarının genetik tesirlerine işaret etmektedir.”

Anadolu’nun Asya, Avrupa ve Afrika ortasında tarihi bir köprü vazifesini gördüğünü tabir eden Özçelik, “Filogenetik istikametten de Türk toplumu bu köprü görevinin tesirlerini yansıtmakta” dedi.

İTALYA’NIN TOSCANA BÖLGESİYLE YAKIN BAĞ VAR

Türk bireylerin genetik açıdan en çok komşu ülkelerin toplumları ile yakınken, bunları Avrupalı toplumların takip ettiğini aktaran Özçelik, “Türk toplumunun bilhassa İtalya’nın Toscana bölgelerinde yaşayan beşerlerle yakın bir ilgiye sahip olduğu izlendi. Bu yakın bağlantının ikinci sırasındaki ülke ise İspanya olarak tespit edildi. Bu bulgular, Anadolu’nun birinci çiftçilerinin Avrupa’ya Cilalı Taş Dönemi’nde gerçekleşen göçünün tesirlerini yansıtıyor olabilir” dedi.

BEDELLİ BİR DATA TABANI

Özçelik, araştırma sonucunda, Türk toplumu için bugüne kadarki en kapsamlı genetik data tabanının da oluşturulduğunu belirterek, Türk toplumuna özgün genetik değişimlerinin bulunduğunu bildirdi.

“Bulgular, daha evvel tespit edilmemiş lakin bir hastalıkla bağlı olabilecek çok sayıda ender genetik değişimi de ortaya çıkarmış bulunuyor.” diyen Özçelik, bilgi tabanının, 10 büyük araştırma kümesinin 10 yıl mühletle gerçekleştirdiği çalışmalarla oluşturulduğunu ve bilimsel iş birliğinin ehemmiyetini vurguladığını söyledi.

Özçelik, şöyle devam etti:

“Bu cins genetik değişimlerin belirlenmesi, başta Türkiye olmak üzere, ileride gerçekleşecek insan genetiği konusundaki çalışmalar için güçlü bir temel oluşturmaktadır. Oluşturulan bilgi tabanı hem ender görülen ve tek gen hastalıklarına sebep olan aday genlerdeki genetik değişimleri tespit etmek hem de obezite, diyabet üzere kompleks hastalıklara olan genetik yatkınlığı belirlemek için kıymetli bir referans kaynak olacaktır. Data tabanı, araştırmacıların kullanımına sunulmuştur.”

Tayfun Özçelik, Türk toplumunun genetik yapısı ile ilgili bilimsel makalenin bugün Amerikan Bilimler Akademisi’nin resmi yayın organı olan Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayımlanan bir makale ile bilim dünyasına duyurulduğunu bildirdi.

“AKRABALIK KATSAYISININ YÜKSEK DÜZEYDE OLMASI, BİLHASSA ÇEKİNİK HASTALIKLAR İÇİN RİSK”

Makalenin birinci muharriri, Bilkent Üniversitesi doktora öğrencisi Ece Kars ise “Araştırma sonucunda, Türkiye’deki akraba evliliklerinin bir sonucu olarak, Türk bireylerin akrabalık katsayısının da yüksek olduğu tespit edildi. Akrabalık katsayısının yüksek düzeyde olması, bilhassa çekinik hastalıklar için risk oluşturmaktadır” dedi.

Her insanın her gen için anneden ve babadan aktarılan iki kopya taşıdığına dikkati çeken Kars, “Çekinik hastalıklar, hastalığa sebep olan genetik değişimlerin her iki kopyada da bulunması ile ortaya çıkar.

Anne ve baba akraba olduğu vakit, bu mümkünlük epey yüksek olur. Bu araştırmanın sonuçları, sebebi daha evvelden bilinmeyen çekinik hastalıkların genetik değişimlerinin keşfinde faydalı olacaktır” diye konuştu.

Bir önceki yazımız olan Millet-i Sadıka’dan Büyük İhanete: Ermeni Terörü başlıklı makalemizde Agop Agopyan kim öldürdü, ASALA ve asala'yı kim bitirdi hakkında bilgiler verilmektedir.