Uzmanından ailelere uyarı: Ayrılık kaygısı bozukluğu, okul fobisine dönüşüyor

Çocuk ve Ergen Psikiyatrı Doç. Dr. Jenerasyonum Güvendeğer Doksat, çocuklarda ayrılık derdi bozukluğunun vakitle okul fobisine dönüştüğüne dikkat çekerek anne babaları uyardı. Ayrılık korkusu bozukluğunun nedenlerini açıklayan Doksat, bu durumun önlenebilir olduğunu söyledi.

Beykent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Doç. Dr. Kuşağım Güvendeğer Doksat, üç ila üç buçuk yaşına kadar olan devirde bir çocuk annesinden başka bir odada kaldığı vakit, belli ortalarla annesinin bulunduğu odaya gidip, onun orada olup olmadığını denetim etme gereksinimi duyduğunu belirterek, uzun müddetli olarak annesinden farklı kalmaya reaksiyon gösterebileceğini tabir etti. Dr. Doksat, “Üç ila üç buçuk yaşlarından itibaren ise çocuk, ‘ayrılma-bireyleşme fazını’ tamamlar ve otonom-özerk bir birey haline gelir. O nedenle, gelişimsel devirlerini sağlıklı biçimde tamamlamış olan bir çocuk bu yaşlardan itibaren, artık rahatça kendi odasında uyuyabilmektedir. Annesiyle kısa periyodik olarak başka kalmayı tolere edebilmektedir. Münasebetiyle, üç yaşından sonra rahatça anaokuluna başlar ve gündüz saatlerinde annesinden fiziki olarak ayrılmak onun için bir sorun oluşturmaz” dedi.

“ZAMANLA OKUL FOBİSİNE DÖNÜŞÜYOR”

“Ayrılma-bireyleşme fazını” tamamlayamamış olan çocukların, anaokulunda ağır formda ağladığını, orada durmak istemediğini ve annelerini yanlarında istediğini belirten Doksat, “İki hafta geçmesine karşın bu tablonun devam etmesi durumuna ‘ayrılma derdi bozukluğu’ ismi verilir. Bu durumda çocuk okulda durmak istemediği için, anaokulu idaresi ailesinden çoklukla çocuğu okuldan almasını ister. Bilhassa dört hafta geçtikten sonra, hala alışamamış olan çocuğun okuldan alınması uygun bir davranış olmakla birlikte, ailelerin kimileri bu durumun kesinlikle profesyonel takviye alınması gereken bir durum olduğunu bilmedikleri için çocuğun okulda durmak istememe sebebini yaş küçüklüğüne bağlarlar ve büyüyünce durumun düzeleceğini umut ederler. Bu durumda, tedavi edilmemiş ‘ayrılma derdi bozukluğu’ ilerleyen yıllarda tedavisi çok daha güç bir durum olan ‘okul fobisine’ dönüşür. O nedenle, ayrılma derdi bozukluğunun erken yaşta tedavi edilmesi çok önemlidir” ikazında bulundu.

“AYRILMA DERDİ BOZUKLUĞUNUN SEBEPLERİ NELERDİR?”

Doç. Dr. Jenerasyonum Güvendeğer Doksat, çocuklarda ayrılma derdi bozukluğunun sebeplerini şöyle sıraladı:

“Annenin kendisinin evhamlı ve kaygılı bir karaktere sahip olması. Annenin kendisinde bir çeşit ‘kaygı bozukluğu’ yahut ‘obsesif kompulsif bozukluk’ olması sebebiyle, çocuğuna karşı çok koruyucu-kollayıcı davranması ve ona karşı evham aktarma davranışları sergilemesi. Kardeş doğumunun olduğu devirde büyük çocuğun anaokuluna başlatılmasından kaynaklanan kardeş kıskançlığı. Ebeveynler ortasında çatışmalı evliliğin varlığı, fizikî yahut duygusal şiddete maruz kalmak. Boşanma evresinde olmak yahut yeni boşanmış olmak. Ebeveynlerde yahut geniş ailede önemli bir hastalığın yahut kaybın yaşanması. Taşınma yahut göçe maruz kalmış olmak.”

AYRILIK KORKUSU NE FORMDA ÖNLENİR?

Kelam konusu risk karşısında ebeveynlere kıymetli vazifeler düştüğünün altını çizen Doksat, çocuklardaki ayrılık derdinin ve olumsuz niyetlerin gelişmesini azaltmak ismine, kritik tavsiyelerde bulundu. Doksat, “Ebeveynlerin çocuklarına karşı çok derecede esirgeyici ve kollayıcı ebeveyn tavrı uygulamamaları, çocuklarına dertli ve evhamlı davranış modelleri sergilememeleri çok değerlidir. Birinci bir yaşından sonra çocuğun yatak odasının ayrılması, özerk ve otonom bir birey olmasının desteklenmesi gereklidir. Anneleriyle tıpkı yatakta ahenge ısrarında bulunan çocuklarda bu ısrarın öncelikli olarak telaşlı ve/veya kendini yalnız hisseden annenin olumsuz beklentilerini gidermek olduğu unutulmamalıdır. Bu noktada uygun davranışı sergileyemeyen ebeveynlerin psikiyatrik dayanak alarak kendi tasa bozukluklarını tedavi etmeleri büyük ehemmiyet taşır” diye konuştu.

Çocuk ve Ergen Psikiyatrı Doç. Dr. Kuşağım Güvendeğer Doksat, kelamlarına şöyle devam etti:

“Bir buçuk ila iki yaşından itibaren çocuğun başka bir birey olması mutlak biçimde desteklenmelidir. İstediği kıyafeti giymesi, kendini söz etmesi, özbakım hünerlerini kendinin gerçekleştirmesi üzere hususlarda özerkleşmesinin önünün açılması gereklidir. Kardeş doğumu halinde, rekabetin tetiklenmemesi ve kıskançlığın önüne geçilmesi gereklidir. Çatışmalı evlilik ve çekişmeli boşanma üzere durumlarda, ebeveynlerin mutlak surette profesyonel ruh sıhhati takviyesi alması çok kıymetlidir. Aile içinde önemli hastalık, kayıp yaşanması durumunda yahut çocuğun duygusal adaptasyonunu olumsuz etkileyebilecek taşınma yahut göç olaylarının yaşanması durumunda da kesinlikle profesyonel ruh sıhhati dayanağı alınmalıdır.”

Doksat, paylaşmış olduğu tavsiyelerle, çocuklarda ayrılma tasası bozukluğunun gelişmesinin önlenmesi ve orta, uzun vadede okul fobisi üzere önemli bir hastalığın ortaya çıkmasının da önlenmesinin mümkün olduğunu kelamlarına ekledi.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı

Bir önceki yazımız olan Dikkat! İlgisizlik kadar, aşırı ilgi zarar verebiliyor! başlıklı makalemizde Anne, Baba ve çoçuk hakkında bilgiler verilmektedir.